2als U zegt dat U een moeder 2van bijna 70 jaar zijt dan is dat wel waar 3maar aan Uw schrift zou men dat zeker niet merken 4want het viel me op dat dat al bijzonder ferm is.1 5Overigens schreven Theo en Wil me dat U op nieuw 6jong schijnt te worden2 – en dat vind ik erg best 7en is in het leven wel eens meer noodig. Het 8nieuws betreffende Cor, geen wonder U er mede 9vervuld zijt en het zal voor weerskanten bar 10zijn om te moeten scheiden. Hij heeft mijns 11inziens echter groot gelijk niet te aarzelen die 12plaats maar aan te nemen. daar het schijnt men 13op een afstand van die groote mesthoop steden/ 14Londen/ Parijs/ niet alleen maar Amsterdam/ Rotterdam 15en zooveel anderen in Europa/ beter en gelukkiger 16door de wereld kan komen dan in hun nabijheid_ 17Er is nog meer natuurlijks in de wereld en goeds 18dan men hier in ons werelddeel veronderstellen 19zou. En van Cor vind ik het consequent dat hij 20naar ginder gaat. Wel niet precies over de 21Transvaal maar b.v. over Australië heb ik 22dikwijls hooren spreken door wie er van daan 23waren en er altijd weer naar terugverlangden_31v:2 24Zoo b.v. ook over Haiti/ over la Martinique 25waar Gauguin die met me te Arles was/ geweest 26was.4 En dat de Transvaal met Australie nog 27al een & ander gemeen zal hebben durf ik 28wel veronderstellen. Enfin men heeft er kans 29zich beter te kunnen ontwikkelen en zijn werkkracht 30te kunnen gebruiken dan in de Europeesche 31circumlocutie.
32Wat nu betreft, beste moeder, het verdriet dat wij hebben en 33houden over scheiding en verlies, mij dunkt het is 34instinktmatig dat wij zonder dat in scheidingen niet 35zouden kunnen berusten en het zal ons waarschijnlijk 36dienen om bij latere gelegenheden er elkaar 37aan te herkennen en terug te vinden.– De dingen 38kunnen nu eenmaal niet op hun plaats blijven_ 39En toch vallen de appels niet ver van den stam en 40zullen uit hun pitten vooreerst nog geen brandnetels 41oprijzen. Verder weet ik er echter niet van.
42Van Theo en Jo heb ik goede berigten/ intusschen 43verwondert het mij minder dan iemand dat hij hoest enz. 44Soms wenschte ik wel zij buiten Parijs woonden en niet 45op een 4e of 5e verdieping enz_, en toch/ er op aandringen te 46veranderen zou ik niet op mij durven nemen omdat Theo 47een zekere behoefte heeft aan beweging/ zaken en vrienden 48te Parijs zelf. Laat zijn vrouw zorgen hij zooveel mogelijk 49zijn ouden hollandschen kost terug vinde/ daar hij een jaar
1v:3 50of 10 aan één stuk verstoken is geweest daarvan en 51met restauratie eten gevoed/ zonder eenig familieleven_ 52Ik heb alle hoop zij dit wel vatten zal en misschien 53reeds gevat heeft.
54Het voornaamste is mogelijk dit: herinnert U zich nog van 55een historie in dat boek “de pruuvers” waarin verhaald 56wordt van een zieke die iederen morgen naar de meid keek 57die den vloer veegde en vond dat zij – “iets geruststellends” had.5 58Dat is het voornaamste waar in de meest verschillende en 59’t verst uiteenloopende ziektegevallen de beterschap voor een 60vrij aanmerkelijk deel aan kan worden toegeschreven_ 61Ik zou dus/ hoe wreed dit zij/ de ongerustheid over het al 62dan niet sterk zijn van het gestel van Theo maar aan haar 63overlaten en haar een jaartje laten tobben en scharrelen 64er aan, vóór wij er ons over bekommeren en het komt 65mij voor dan ons er niet in ’t minst ongerust over 66schijnen/ zou kunnen blijken een bewijs 67van ons eigen vertrouwen in “iets geruststellends” 68in de natuur in het algemeen.
69Het komt mij voor dat het hier in den zomer niet heel veel 70warmer is dan bij ons wat betreft er hinder van hebben/ 71daar de lucht hier helderder en zuiverder is_ 72Verder hebben we zeer dikwijls veel wind/ le mistral_ 73Ik heb op ’t heetst van den dag in de korenvelden 74geschilderd zonder dat het me veel hinderde_ 75Doch aan het snel geel worden van het koren 76ziet men soms wel de zon zoo tamelijk kracht 77hebben kan. Maar de velden zijn bij ons oneindig 78mooier bebouwd, regelmatiger dan hier waar 79de grond door de rotsachtigheid van veel 80plekken niet voor alles geschikt is.
81Er zijn hier zeer mooie velden olijfboomen die 82grijs en zilverachtig van groen zijn als knotwilgen_ 83Dan verveelt de blaauwe lucht mij nooit. Boekweit 84of koolzaad ziet men hier nooit en over ’t algemeen 85is er misschien wat minder afwisseling dan bij ons. 86En juist zou ik zoo graag eens een boekweitveld in bloei 87schilderen of het oliezaad in bloei of vlas. Maar 88daar vind ik ligt later in Normandie of Bretagne de 89gelegenheid toe. Dan ziet men hier ook nooit die 90bemoste boerendaken op de schuren of hutten van 91bij ons/ ook geen eikenhakhout en geen spurrie en 92geen beukenheggen met hun roodbruine blâren 93en witachtige gekruiste oude stammen.
94Ook geen eigentlijke hei en geen berken die 95in Nunen zoo mooi waren.
96Maar wat in ’t zuiden mooi is zijn de wijngaarden 97waar die zijn in ’t vlakke land of tegen de heuvels aan_ 98Ik heb er gezien, en trouwens aan Theo een schilderij 99van gestuurd/ waar een wijngaard geheel paarsch/ 100vuurrood en geel en groen en violet is als de wilde 101wingerd in Holland.6 Ik zie net zoo graag een wijngaard 102als een korenveld_ Dan zijn de heuvels vol thijm en andere 103geurige planten hier zeer mooi en door de helderheid 104van de lucht ziet men zooveel verder dan bij ons/ van 105af de hoogten.
106Nu/ ik eindig met U te zeggen dat ik geloof U in uw 107schik zijt uw zoon Theo eindelijk tot trouwen 108gekomen is. Ik zou nu als ik U was maar niet 109gaan tobben over zijn gezondheid maar wel zou 110ik zorgen in uw plaats dat ik het van hem gedaan 111kreeg zijne vrouw en hij U tweemaal s’jaars kwamen 112bezoeken in plaats van ééns. Vooral nu Cor 113vertrekt ware dit voor U en hen wel goed. Voor 114zijn zaken kan ’t hem volstrekt geen kwaad dat 115zijn gedachten eens afleiding hebben en zijne vrouw/ 116wees er verzekerd van/ zal het U niet kwalijk nemen indien 117U de lust om nu en dan met haar naar Holland te komen 118bij hem opwekt. Vergeet het niet dat wij evenveel redenen tot 119ondankbaarheid als tot dankbaarheid hebben jegens de Parijsche 120zaken en in uw kwaliteit van Moeder van bijna 70 121jaren moogt U dat wel eens laten gelden.
122In gedachten omhels ik U en met een handdruk voor 123Cor wensch ik hem regt goeden moed toe in zijn onderneming_ 124Geloof me steeds