3Ik heb die op een nieuw doek hervat1
4en van de koppen op nieuw studies geschilderd_/2
5de handen vooral veel veranderd_
6Ik doe voor alles mijn best
7er leven in te brengen_–3

8'Zeer nieuwsgierig ben ik wat Portier
9er van zeggen zal als ’t klaar
10zal wezen_–

11De Lhermittes zijn superbe_4
12Ik dweep er mede_

13Het is gevoeld in den zin van tegelijk
14bestudeerd in ’t groote en in ’t kleine_/ doch
15vooral tevens groot gedacht en breed
16opgevat.

17Hartelijk hoop ik dat gij er op blijft
18letten als er nieuwe maanden in de serie
19komen.

20Schrijf me, als ge wilt, eens op welke
21wijze ik als ik een sch^ij van grooter formaat
22heb ’t zenden moet en aan welk adres.
23Ik stuur de aardappeleters niet tenzij
24ik zeker wete het iets is_

25Doch het vordert er mede en ik denk
26dat er nog iets heel anders in komt dan
27ge ooit van me kunt gezien hebben.–
28ten minste zoo duidelijk_–

29Ik bedoel juist het leven_
30Dit schilder ik uit het hoofd
31op ’t schilderij zelf_–

32Doch ge weet zelf hoeveel keer ik
33de koppen geschilderd heb!–

34en voorts loop ik telkens kijken
35iederen avond_/ om brokken
36over te teekenen. op de plaats zelf_5
37Maar bij ’t sch^ij laat ik mijn eigen hoofd
38in den zin van gedachte of imaginatie bij werken_/ wat ’t geval zoozeer niet
39is bij studies_/ waar geen scheppingprocedé
40bij plaats mag hebben doch waar men voedsel haalt
41in de werkelijkheid voor zijn
42verbeelding opdat die juist worde_

43'Maar ge weet ik aan M. Portier schreef
44– jusqu’à présent je n’ai fait que des
45études – mais – les tableaux vont
46venir_– En daar zal ik me aan
47houden.

48Ik denk dat ik binnen kort ook weer
49eenige studies naar de natuur zal
50zenden_–

51Het is voor de tweede keer dat ik
52aan een woord van Delacroix
53heel veel heb_–

54Het eerste was zijn theorie der kleuren_/6
55maar ik las verder een conversatie
56die hij met andere schilders had over
57het maken_/ n.l. het scheppen_/ van
58een sch^ij_–

59Hij beweerde dat men de beste
60schilderijen – uit het hoofd – maakte_–
61Par coeur! zeide hij_–

62En van dat gesprek in kwestie las ik
63dat toen al die brave menschen s’avonds
64laat naar huis gingen – Delacroix
65met zijn gewone levendigheid en hartstogt –
66midden op den boulevard hun hard
67achterna riep_/ Par coeur! par
68coeur! tot waarschijnlijk groote verbazing der eerzame voorbijgangers.7

69Net als Jacque nog na middernacht en den heelen nacht door_/
70toen hij ergens gepraat had_/ herhaaldelijk
71met zijn jongen een boodschap aan
72iemand stuurde: “j’ai encore par la présente
73l’honneur de vous assurer que votre M. Ingres
74n’est qu’un imagier et que Daumier le
75surpasse infiniment.” of zooiets_8

76Ik zal het niet sturen tenzij ik nog
77nader van U hoore & trouwens het
78is nog niet eens klaar_–

79Doch wel de moeielijkste dingen_/
80de koppen_/ handen en ensemble_
81Misschien zult ge er nu in vinden dat
82waar ge een tijd geleden over schreeft –
83dat_/ ofschoon personneel_/ het U toch
84herinneren zal aan andere schilders met een zekere familiegelijkenis_–
85Wat ge toen in de studies niet vondt_/
86maar ik houd ’t er voor dat als men mijn studies
87vergeleek bij andere studies er ook gelijkenis zou
88wezen.

89Nogmaals dank voor de l’Hermittes & andere illustraties_
90Chat noir viel mij niet mede ofschoon den
91titel mooi is. Ik was blij in het N^o van Vie
92Moderne enkele levensbijzonderheden van Jules Dupré
93te vinden9 – ik heb wel eens gedacht dat misschien
94Mistigris (le plus malin des paysagistes)_/ die in
95Balzac’s Comédie humaine voorkomt_/ Dupré
96in zijn jongen tijd had kunnen zijn. Maar ik weet niet
97wie Balzac er mee op ’t oog had en trouwens de persoon
98'speelt geen hoofdrol in ’t boek.10 Weet gij wie ook dikwijls met
99die manier van teekenen met ovalen waar Gigoux van sprak
100werkt – Henri Pille_– Ne pas prendre par la
101ligne mais par le milieu – is een fameuze
102waarheid.11 Meunier_/ Mellery en Rappard teekenen ook zoo dikwijls_/ en Allebé.