1*de koppen die ik U beloofde heb ik eenigen 2van klaar, doch nog niet geheel droog_ 3Doch zooals ik reeds schreef/ ze zijn in een donkere 4hut geschilderd & ’t zijn – studies – in den 5'regelregten zin van ’t woord_
6In vroeger dagen reeds had ik een begin gemaakt 7met U geteekende studies te sturen_–
8Dat zulks toen niet is doorgegaan is tegen mijn 9intentie geweest_–1
10Ik werk hard en – stel dat slechts 1 van de 10 11of 20 studies die ik maak iets hebbe dat ze de 12moeite waard doe zijn om te zien – die enkelen/ 13’t zij meer ’t zij minder in getal/ al zijn ze nu niets 14waard/ zijn ’t later welligt wel_–
15Niet op zich zelf zoozeer als in verband 16met andere studies_–
17Wat hier ook van zij – ik wil ’t op nieuw eens 18probeeren en zoodra ze dus geheel droog zijn 19& ik ze uithalen kan/ stuur ik U een paar koppen 20en ook een schetsje van een garenwindster_2 21En daar hoeft het bepaald niet bij te blijven – 22want daar meer dan een vol jaar ik haast uitsluitend 23me heb ingespannen op ’t schilderen/ durf ik wel te beweeren 24deze iets anders hebben dan de eerste geschilderde studies die 25ik U zond.3
26Als ik b.v. laatst die prachtige houthakkers van l’Hermitte4 27'zag/ dan weet ik [zeer wel dat] een groote afstand me nog scheidt 28van zoo iets zelf te maken_– Doch wat betreft mijn 29'opvatting en m[anier] van zoeken – n.l. steeds direkt 30'buiten of in de [berookte]/5 arme hut – encourageert mij 31'’t zien v[an] zijn [werk] want ik zie (b.v. aan detai[ls] 32'in koppen in handen[) hoe] artisten als l’Hermitte ’t boerenfiguur 33niet alleen van op een vrij grooten afstand maar van heel digt bij bestudeerd 34moeten hebben/ niet nu terwijl ze met gemak
1v:2 35en zekerheid scheppen en composeeren/ doch 36vóór ze zulks deden_–
37On croit que j’imagine – ce n’est pas vrai – 38je me souviens – zei een die meesterlijk 39composeeren kon_–6
40Wat mij nu betreft/ ik kan nog geen enkel 41schilderij laten zien/ desnoods nog geen 42enkele teekening_
43Maar studies maak ik wel en juist daarom 44kan ik me heel best voorstellen de mogelijkheid 45er een tijd kome dat ik ook grifweg 46composeeren zal kunnen.
47En trouwens ’t is moeielijk te zeggen waar studie 48ophoudt en schilderij begint_
49Ik denk over een paar grootere doorwerkte dingen 50en als het eens was dat ik helderheid kreeg 51om de effekten 52die ik op ’t oog heb weer te geven – in 53dat geval zou ik die studies in kwestie nog 54hier houden want dan zou ik ze er zeker voor 55noodig hebben_– het is b.v. zoo iets:7
56Namelijk figuren tegen ’t licht van een raam in_
57Ik heb er studies van koppen voor/ zoowel tegen ’t licht in als 58met ’t licht mede en ’t heele figuur heb ik 59al verscheiden keer onder handen gehad/ garen windende 60naaister of aardappels schillen_– En face en en profil_8 61Of ik ’t echter klaar zal krijgen weet ik niet want 62het is een moeielijk effekt.
63Doch ’k geloof wel er een paar dingen mee geleerd 64te hebben.