2ik ben zeer druk werkende 3aan de serie koppen uit het volk1 die ik 4me heb voorgenomen te maken_–
5ik sluit hier nog een krabbeltje in van 6de laatste2 – s’avonds krabbel ik ze uit 7het hoofd meestal even op een vodje 8papier/ vandaar deze.
9Ik zal ze misschien later in aquarel 10maken ook_– Doch ze eerst schilderen_
11Hoor nu eens hier – weet gij dat heel 12in ’t begin reeds ik U altijd sprak3 over 13mijn groot respect & sympathie 14voor ’t werk van vader de Groux_– 15Dezer dagen denk ik meer dan ooit 16aan hem_– Men moet van hem niet 17zien zijn enkele historiestukken – ofschoon 18ook die mooi zijn – ook niet in de eerste plaats enkele 19schilderijen die in ’t sentiment van 20b.v. den schrijver Conscience zijn_– 21Maar men moet zien van hem: 22le benedicité/ le pèlérinage/ le banc des pauvres 23en vooral/ vooral de eenvoudige 24brabantsche types_–4
25De Groux is evenmin geapprecieerd 26als b.v. Thijs Maris_– Hij is evenwel 27anders – doch – dit hebben ze gemeen/ 28dat zij woedende oppositie gehad 29hebben.–
30Nu – in dezen tijd – of ’t publiek 31wijzer is – weet ik niet – doch 32dit weet ik wel – dat het volstrekt 33niet overbodig is ernstig te wezen in 34wat men wil en wat men doet_
35En ik zou U op dit moment eenige 36nieuwe namen kunnen noemen 37van lui die weer op ’t zelfde oude 38aambeeld hameren waarop de Groux 39heeft gehamerd.
40Indien de Groux – toen ter tijde – 41zijn brabantsche karakters in costumes 42moyen age had believen te kleeden/ 43zoo zou hij met Leys evenwijdig hebben geloopen/ 44niet alleen wat genie maar misschien ook wat – fortuin – 45aangaat_– Dit echter deed hij niet 46en nu – jaren later – is men 47van ’t middeneeuwsche aanmerkelijk 48teruggekomen – ofschoon Leys 49altijd Leys blijft en Thijs Maris 50Thijs Maris – en Victor Hugo’s 51Notre Dame – Notre Dame_–5
52'Maar – ’t realisme – toen niet gewild – 53wordt nu – geeischt – en – 54er is meer dan ooit behoefte aan_– 55Aan dat realisme dat karakter 56en een serieus sentiment heeft_– 57Ik wil U dit wel zeggen/ dat mij aangaande 58ik mijn roer zal trachten regt te 59sturen – en het dood eenvoudige/ 60meest alledaagsche – zal schilderen_–
61In godsnaam/ hoe is het toch 62mogelijk dat gij niet schijnt te 63kunnen of willen begrijpen dat met mijn 64atelier hier gevestigd te hebben en ’t er 65voor als nog ook te houden/ ik het me 66mogelijk heb gemaakt geld genoeg 67voor ’t schilderen te hebben – en dat als 67aik anders gedaan had/ noch voor mezelf noch voor anderen ’t goed ware 67buitgekomen_
68Had ik dat niet gedaan zoo zou ik 69misschien nog 3 jaar hebben moeten 70scharrelen eer ik definitief door 71den zuren appel van kleur en toon 72hadde heen gebeten/ ook bepaald wegens de kosten.
73’t Is nu een jaar net geleden ik 74hier door den nood gedrongen 75arriveerde_–6 Voor mijn pleizier 76ben ik hier zeker niet in huis – 77maar voor mijn schilderen – en als 78zoodanig vind ik ’t zeer verkeerd 79van U dat gij me een gelegenheid 80zoudt ontnemen indien ik hier
1r:4 81nu wegging – voor en aleer ik iets 82nieuws heb_– Ik moet voor mijn 83schilderen hier nog een tijd zijn – 84dan – zoodra dat meer definitief nog 85overwonnen is ben ik content 86te gaan waar dan ook waar ik 87’t zelfde verdien wat ik nu hier heb.
88Doch achteruitgaan – behoef of verdien ik niet – noch 89heb ik den minsten trek in – ziet ge_– 90En te zoeken van U ontslagen te zijn/ 91dat heb ik nooit gedaan doch waar gij 92te duidelijk me hebt laten merken 93hoe weinig kans er was dat wij werkelijke 94zaken zouden doen zamen – accepteer 95ik zulks voor de toekomst/ dat wel. Weet dit eens en vooral/ 96als ik U geld vraag/ ik vraag het niet voor niets – 97mijn werk dat ik er mee maak kunt gij er voor krijgen 98en indien nu ik daarin ten achter ben – ik ben op 99een regten weg om er in vóór te komen zelfs_–
100Ik schrijf dezen nog eens om de zelfde reden 101als de vorige brieven – ik zit met mijn eind 102van de maand vast want ik heb nog maar voor 1032 à 3 dagen genoeg voor mijn model te betalen_– 104En ik ben er beroerd over ik weer 10 dagen 105vast zal zitten/ of 12/ deze maand_–
106En ten allerernstigste nog eens – kunt 107'ge er niet iets op vinden me te helpen aan frs 20 b.v. om dat 108eindje te dekken_– Het is mijn tijd die 109niet voldoende besteed is anders/ die me aan ’t hart 110gaat_– Gegroet_