1*gisteren avond las ik uw laatste schrijven 2aan Pa en Moe/ waarvan ik den toon goed en 3serieus vond_– Gisteren bragt ik juist 4’t huis die studie van den watermolen te 5Gennep/ waar ik met pleizier aan heb gewerkt1 – 6en die me te Eindhoven een nieuwe kennis2 7bezorgd heeft die met alle geweld wil leeren 8schilderen en bij wie ik een bezoek gebragt 9heb3 en we toen zamen op slag zijn begonnen_ 10Zoodat hij s’avonds een stilleven er op had 11staan en ik de belofte van hem heb hij er 12een 30tal zal zien te maken dezen winter/ 13waar ik telkens naar zal komen kijken en 14hem er mee helpen. ’t is een looier die 15tijd heeft en geld en circa 40 jaar4 is/ dus kan 16dit iets doenlijkers worden dan Hermans/ die 17evenwel zijn ambitie wel degelijk behoudt en 18nog even hard werkt als den eersten dag/ n.l. 19haast al zijn tijd er aan geeft_– Deze nieuwe kerel 20heb ik idee spoedig kleur zal leeren zien.
21Ik heb echter plan om gaandeweg de lui iets 22te laten betalen – maar niet in geld 23doch hun te zeggen ge moet me tubes 24verf geven_
25Want ik wil veel schilderen – aanhoudend/ 26en ik wil er doorkrijgen dat ik niet met 27halve kracht meer hoef te werken – doch 28van s’morgens tot s’avonds schilderen kan.
29Ge moet niet denken dat ik zoo heel graag 30zou hebben de lui allen mijn werk en 31in ’t algemeen mijn doen en laten goed vonden_5 32Integendeel/ op dit moment bij voorbeeld 33ben ik haast meer in mijn schik dat Mauve 34en Tersteeg me afgewezen hebben dan als 35’t andersom geweest ware_– Begrijp me wel! 36het is – omdat ik de kracht in me meen te 37voelen ondanks alles hun toch te krijgen_ 38Ik zou ook als ik niet voelde dat 39ik een vast punt heb/ doordat ik in de laatste jaren op het 40abc van teekenen en van schilderen heb 41geblokt/ harder dan zij veronderstellen – 42ik zou/ zeg ik/ me niet tot hun gewend hebben 43op nieuw en een nieuwen strijd geentameerd 44indien ik niet een vaste meening had 45die te kunnen winnen_–
46De zekerheid van te winnen heb ik evenwel geenszins maar 47de kans durf ik op speculeeren en 48ga dus ook niet achteruit nu ik begonnen 49ben ’t publiek aan te klampen_–
50ik zal juist in de worsteling zelf sterker 51worden en door critiek/ door onwil en 52tegenkanting zelfs/ meer leeren dan door 53berusting_–
54Het geen ik U echter schreef/ daar 55moet ik bepaald/ bepaald op aandringen_6 56Ik heb me een zeker aantal studies voor- 57gesteld die/ hoe ik ’t ook bereken/ ik 58geld voor te kort kom en die ik 59om geen reden ter wereld mag uitstellen_ 60Het nieuwejaar is in ’t verschiet/ 61tegen dien tijd moet ik eenige 62dingen betalen en heb deze maand 63ook zelfs reeds afgedaan. Maar 64ik kom te kort zoodoende voor mijn 65werk en als ik niet een meevaller 66vind/ verlies ik een maand werk – en 67in de gegevenen mag dat niet_ 68en tracht een uiterste poging te doen 69mij een extra frs 100 te bezorgen_– 70Ik zal van mijn kant er op werken 71van de lui die ik les geef ook een bijdrage 72voor verf te krijgen_–
73Ik hoop dat gij voelen zult dat juist wegens 74ik Mauve en T. heb aangeklampt en ze weigeren/ 75ik – en dat binnen heel kort – direct of 76indirect moet laten zien ik weer iets heb 77uitgevoerd – en dat alle energie nu 78geconcentreerd moet blijven en er full speed 79moet worden gewerkt/ al zou ’t iets duurder 80uitkomen_– Dat zal terugkomen en 81wat ik zeide daar blijf ik bij/ we moeten zien 82van nu af van het er ingestoken kapitaal 83een goede rente althans te krijgen_–
84Er is sedert ge hier waart7 een verandering in 85mijn kleur gekomen – waar ik toen reeds een 86voorgevoel van had/ toen ge hier waart – en 87gij zult zien dat met nog een aantal studies/ 88die waarover ik U nu schrijf diea in een paar maanden 89af moeten/ mijn studies onweerlegbaar 90zullen bewijzen dat ik juist op ’t gebied van kleur 91iets weet_– Ik kan ’t niet helpen maar 92ik kom momenteel te kort – juist omdat ik 93'meer geschilderd heb dan eigentlijk er af kon – en er kan 94nu niet bezuinigd worden – want met nu ’t ijzer 95te smeden terwijl ’t heet is kunnen we 96belangrijke punten winnen_– Ik herinner 97me in mijn vorigen brief gezegd te hebben “dat 98ik Uw opinie niet meer telde”_8 ik bedoel dat zoo niet 99in ’t barre zooals ’t klinkt – ik bedoel alleen 100dat in sommige punten ik besloten ben 101door te zetten meer met hartstogt dan met 102voorzigtigheid omdat het zóó in mijn karakter ligt 103en ik mij toch niet t’huis kan voelen in het koelere 104rekenen. En toch reken ik ook_–
105Hetgeen ik extra vraag/ vraag ik ook niet 106in eens – doch ziehier hoe – 107Tracht omstreeks 20 Nov_ frs 20 extra te 108sturen – 1 December ’t gewone/ 109omstreeks 20 December weer frs 20 extra 110en in Januarij ’t zelfde_–
111Dan ben ik gedekt voor de einden 112dier maanden en hoef geen dagen 113te stoppen als ’t werk eischt ik geen 114moment verlieze_–
115Kan ’t iets meer zijn/ tant mieux/ 116doch tracht dat wat ik hierboven 117vroeg althans gebeure_ 118En ik zal van mijn kant misschien nog 119wat van dien nieuwen kennis kunnen 120krijgen in den vorm van tubes verf_– 121Hermans is tot in ’t bespottelijke gierig of liever 121abeestachtig egoist/ 122niet alleen tegen mij doch met iedereen/ overigens hij is iemand met wie ik toch goede 123vrienden voornemens ben te blijven – ter wille 124van dat hij bepaald curieus zijn best doet_–
125ik geloof niet dat ik mij vergis 126ten opzigte van Tersteeg en Mauve 127als ik durf zeggen er wel degelijk 128een kans is om hun te raken en 129over te halen_–
130Zij zijn over te halen door de kleur 131en ik zie kans om/ met me moeite 132te geven/ overtuigend hun te 133wijzen ik begrip en gevoel van kleur 134heb. En dan – er worden meer en 135meer portretten gevraagd – en 136er zijn er zoo heel veel niet die dat 137kunnen en ik wil probeeren om 138een kop met karakter te leeren 139weergeven. Ik ben in den laatsten 140tijd er juist warm voor geworden 141omdat mijn begrip van kleur vaster 142wordt. Gij hoeft U niet nu direkt in die 143kwestie met Tersteeg en Mauve te mengen – spaar U 144liever/ maar als ik b.v. in eind Januarij die 14550 koppen die ik maken ga klaar heb/ dan 146bij voorbeeld – kan ’t goed zijn gij onverwachts 147hun eens een woordje zegt_– Hermans heeft après 148tout bepaald me beloofd me vrij te houden voor een 149reisje doch met een retour ergens naar toe_– Als ik eens naar Antwerpen 150wil kan ik hem aan zijn woord houden en van den 151winter zal ik wel zien een poging te doen om 152daar eenige relaties te krijgen – al lukt ook dat niet 153de eerste keer_–9
154Het komt me voor dat het met Cor al bijzonder 155goed gaat – hij ziet er veel energieker uit 156en krijgt iets mannelijks_–10
157Gegroet_– Zie ge tegen 20 Nov. me om ’t eind 158van deze maand te dekken frs 20 althans zendt_ 159met een handdruk_