1*Zooeven t’huis komende van Scheveningen 2vind ik Uw brief/ waarvoor hartelijk dank.
3Veel dingen er in doen mij genoegen. Vooreerst ben ik blij dat 4'de donkerheden in de toekomst aan onze vriendschap niets kunnen 5veranderen of er mee te maken hebben. Verder ben ik blij dat 6gij spoedig komt – en dat gij vooruitgang bespeurt in het werk. 7De verdeeling van Uw inkomsten direkt en indirekt onder 8niet minder dan 6 personen is wel merkwaardig.1
9Doch de onderverdeeling van de frs 150 van mij onder 104 levende wezens terwijl al de onkosten voor model/ 11teekengerij/ schilderbehoeften/ huishuur er af moeten/ geeft 12ook wel te denken/ niet waar.
13Als het eens kon wij die frs 150 uit het werk haalden 14’t ingaande jaar – ik reken ’t ingaat bij Uw bezoek – zou 15een heerlijk ding zijn. Wij moeten daarover raadschaften. 16Het is jammer dat ik met het schilderen niet wat verder ben/ 17ik moet dat toch nog eens expliceeren van af ’t begin_ 18Toen ge verl. zomer hier geweest zijt kreeg ik geld van U om 19me eens flink in te spannen. Ik heb toen Stam en Leurs 20er van moeten betalen en heb bijgekocht en direkt betaald 21en aan ’t werk gegaan. Toen bovendien schreeft 22ge een tijd later dat gij geld zoudt binnen krijgen 23en dat dan “de verf in de schilderkist niet ontbreken 24zou”_ Doch dat heeft niet zoo mogen zijn want van 25dien tijd af zijt ge als ge ’t u herinneren kunt zelf niet 26zonder tegenspoed geweest. Evenwel in ’t begin van 27den winter/ of liever in ’t eind van den herfst/ kreeg ik 28weer een extratje. Toen moest daar weer geld voor 29Leurs af/ ik had toch geschilderd in die herfstdagen/ 30o.a. toen we de stormen op Schevening hebben gehad_2 31We stonden toen voor den winter en ik achtte ’t niet 32raadzaam in nieuwe onkosten me te steken bij 33de meerdere uitgaven voor branda &c. daar er weinig van 34het extratje overschoot_ Nu/ ik ben toen weer eens flink 35model gaan nemen en zeer zeker is de periode 36van toen tot nu dezen laatsten tijd er eene geweest 37dat ik voel in ’t figuur gevorderd te zijn.
38Maar bij het maken van die figuurstudies was het 39absoluut niet mogelijk verf te koopen of te aquarelleeren. 40Want als ge nadenkt zult ge U herinneren hoe gij 41meermalen gemeend hebt te kunnen sturen en er 42niet van komen kon eerst/ meendet ge in Maart/ doch 43daarvoor hebt ge zelf nog geld moeten opnemen.
1v:2 44En hebt voor de vrouw moeten zorgen en hebt 45het geval met H_ v_ G. gehad en later stilstand in de 46zaken betrekkelijk.3
47Nu/ ik heb ’t soms toch willen doen als ik eenigzins 48dacht het te kunnen schipperen/ ik heb nog geld van 49Rappard opgenomen/ ik heb een extratje van Pa gehad.4 Maar hoe gaat het – als 50de meikever die aan den draad zit/ een eindje 51vliegen kan doch dan stuit op iets fataals.5
52Ik begon dingen doch zoodra de maand uit was 53moest ik voor ’t betalen der rekening weken krom 54liggen/ soms haast onhoudbaar gegêneerd_
55Zoo niet altijd heb ik dat kunnen doen wat in 56mijn hart was en is om te doen.
57Enfin den moed niet verloren/ we moeten op 58nieuw er op hameren.
59Ik heb daarjuist eenige studies van marines6 mee gebragt 60die zouden kunnen tot grondslag dienen voor aquarellen 61als die heele kleine van de laatste badgasten die ik U eens in 62een brief stuurde.7 We zullen ons best doen maar 63wel zijn het moeielijke tijden.
64Waar ik pas aan begon/ wat eigentlijk meer dan iets 65anders presseert/ is het schilderen van figuurstudies/ 66maar ik sta perplex hoe ’t te bekostigen.
67Ik heb ’t atelier laten veranderen ook nog. 68Het is er zoo mee dat ik zelf al lang op hoop geteerd 69heb_
70Maar ge komt spoedig – dat’s een goed 71ding – in elk geval ziet ge dan eens wat 72ik nog hier heb – en zult dan wel zien 73ik niet veel stilgezeten heb ook.
74Ik moet echter zien ik wat kracht krijg 75want als ik die wat terug mogt vinden 76zal ’t hoog noodig zijn ze te gebruiken.
1v:3 77Want mijn kracht is er bij ingeschoten/ 78het is niet normaal dat ik moe ben als ik 79een eindje loop als van hier naar de post/ 80en zoo is het tegenwoordig. O ik zet toch 81door natuurlijk maar ik moet er wat aan 82doen.
83'Mijn gezondheid is daarom niet van streek (in den grond of chronisch) 84want het is niet door excessen veroorzaakt 85maar door te weinig voeding of te slap 86op den langen duur.
87Nu/ dit jaar zal wat presseert om te vorderen 88zijn dat er geschilderd moet worden. Nu geef 89ik u nog eens in overweging iets waar ik verl. jaar 90reeds met een woord over heb geschreven8 doch U 91geloof ik door ’t hoofd is gegaan.
92Hier moet ik betalen voor verf &c. den particulieren 93prijs uit de tweede hand_
94Zou ’t niet mogelijk zijn ge verf magtig 95werd van Paillard of zoo iemand in een 96zekere hoeveelheid tegen den netto prijs uit 97de eerste hand/ dus van den maker zelf.
98Dat zou ongetwijfeld een stap nader zijn 99om te maken dat de verf niet hoefde te 100ontbreken. En zou ik heel blij zijn reeds als we 101dit zoo konden schikken dat gij telkens als ge 102zendt b.v. 10 francs af wildet houden. 103Dat maakt 30 francs per maand/ 90 in de 104drie maanden en zou ik U niet telkens 105lastig vallen om een paar tubes doch/ als 106ik netto prijslijst heb/ opgeven ’t benoodigde 107voor 3 maanden. Wilt ge hierover eens 108Uw gedachten laten gaan_ ik geloof dat 109zou een goeden maatregel zijn. Paillard of 110Bourgeois9 of wie dan ook/ komt er niet op aan. Gij als handelaar zoudt 111welligt in de termen vallen tegen netto prijzen te krijgen.10
125Ik had nog een plan om tot iemand te spreken over me verf te leveren 126tegen netto prijs/ doch hij kan niet hoor ik van hem nu ik er 127eens over gepraat heb.11
128Ge moet maar zien dat ge spoedig komt broer/ want ik weet niet hoe 129lang ik het zal kunnen volhouden. De dingen zijn me wat te veel/ ik 130voel dat ik er onder bezwijk_
131Ik zeg het U ronduit dat op zoo’n manier ik bang word dat ik er 132niet komen zal want mijn gestel zou goed genoeg zijn als ik 133niet lang had hoeven te vasten maar ’t is telkens geweest of vasten 134of minder werken/ en zooveel mogelijk koos ik het eerste tot 135dat nu ik te slap ben geworden_ Hoe dat uit te houden_ 136den invloed er van zie ik zoo duidelijk en klaar in 137mijn werk dat ik er bekommerd over word hoe verder te komen.
138Gij moet hierover niet spreken broer/ want als zekere personen12 139zoo iets wisten zou het zijn: o zie je wel/ dat hebben 140we al lang vooruit gezien en vooruit gezegd/ en niet 141alleen zouden ze me toch niet helpen maar 142bovendien me de mogelijkheid afsnijden om 143met geduld weer aan te sterken en me te redresseeren_
144Gegeven mijn tegenwoordige omstandigheden 145kan mijn werk niet anders zijn dan het is_ 146Als ik mijn ligchamelijke slapheid kan te boven komen 147zullen we zien te vorderen/ ik heb het 148al uitgesteld en uitgesteld om me te versterken omdat 149ik voor anderen te zorgen heb en voor ’t werk_ 150Maar ik ben ten einde raad nu. de vooruitgang 151in ’t werk is niet te verwachten voor ik wat sterker ben/ 152het blijkt me al te duidelijk in den laatsten 153tijd dat mijn physiek er op influenceert.
154Ik verzeker U dat het NIET iets anders is dan een verzwakking door inspanning 155en te slappe voeding. Sommigen die over mij wel eens gepraat hebben als had ik 156een soort kwaal/ zouden er weer over beginnen en dat is een kletspraatje dat 157heel leelijk is en houd het dus voor U zonder er verder over te praten als ge hier 158komt. Maar de droogheid in het werk is betrekkelijk buiten mij om 159en zal veranderen als ik er me boven op kan werken.
160Het geen ik ’t meest naar verlang is uw komst en dat we zamen 161’t werk eens doorloopen en elkaar weer eens zien.
162Gegroet/ en in den tusschentijd zie ge eens een keer meer 163schrijft want ik heb er behoefte aan. En dank voor dezen laatsten brief 164hoor – heb ’t zoo goed mogelijk.
112Het zal weer een kwestie zijn van vasten moeten deze volgende dagen tot Uw brief weer komt/ 113schrijf zoodra ’t u mogelijk is_13
4 kunnen < kan
83 (in den grond of chronisch) < Added later; parentheses added by us.
112-113 Het [...] is < In the left margin on p. 3 (Want [...] krijgen.) l. 77-111.