1*’t was niet mijn plan zoo gaauw reeds 2weer te schrijven – doch ik ben aan ’t zoeken naar allerlei 3soort van teekeningen zoo als ge weet. En nu heden met 4de rest van dat stukje bergkrijt maakte ik nog weer 5eene schets1 – daarin heb ik vervolgens gewasschen 6met sepia. Ik meen in het bergkrijt allerlei 7eigenaardigheden te zien die het bij uitnemendheid een 8middel maken om sommige dingen uit de natuur 9weer te geven. Dezen morgen deed ik eene wandeling 10buiten de stad/ in de weilanden achter den Zuid Buitencingel 11waar Maris ’t eerst gewoond heeft & waar ook de 12'asch[v]aalt is.2 Ik stond daar lang te kijken voor eene 13rij der meest knoestige/ verdraaide en gedesorienteerde 14knotwilgen die ik ooit gezien heb. Zij begrensden een 15stuk moestuin – versch omgespit – en spiegelden zich 16afa in een vuil slootje – zeer vuil – maar waar 17toch reeds sprieten lentegroen schitterden. Maar 18die bruine/ ruwe schorsen – de omgespitte aarde – 19waar men de vruchtbaarheid in kon zien om zoo te zeggen/ 20dat alles had iets eigenaardig-warms in de 21donkere/ krachtige toonen/ die mij al weer op 22het bergkrijt bragten. Zoodat als ik weer wat 23er van heb/ ik ook eens landschap er mee hoop 24aan te grijpen.
25Ofschoon bijgaande schets zeer onaf is/ zoo kwam 26het mij voor er dingen in konden zijn in overeen- 27stemming met uw bedoeling – en is het ook weer 28een sketch from life.3 Meen niet dat ik het 29een kwaliteit reken als er geen uitvoerigheid genoeg 30in is_– Dat zij verre. Doch de uitvoerigheid die 31zoowel gij zelf als ik ook er in zouden willen 32zien/ bestaat niet zoo zeer geloof ik in later er 33'bij gebragte details/ maar moest ineens er meer 34in zijn dan nu wel ’t geval is. Daar het frissche 35er niet bij verloren mag gaan en/ mits de impressie 36juist zij/ er soms ook in hetgeen betrekkelijk onaf is 37expressie zit. Ik zal er echter natuurlijkerwijs op werken 38meer variatie in de toonen te brengen.
39Y mettre des details is me betrekkelijk onverschillig 40doch meer “dégrossir” wel degelijk mijn streven. 41Namelijk serrer la forme de plus près_–4
42Ofschoon nu deze dat nog niet voldoende heeft – zoo is er toch 43zooveel onderscheid door dat beetje sepia in het algemeen 44effekt/ dat ik dacht ge in verband met die van gisteren er 45eens uit zien kondt hoe dat bergkrijt op diverse wijzen kan 46gebruikt worden. Ik schreef gisteren aan Rappard over het bergkrijt
1v:2 47omdat ik hem toch over dingen betreffende lithographie 48moest schrijven. En daar ik hem eenige croquis er mee wou sturen 49teekende ik onzen zuigeling er in diverse posturen mee.5 Nu/ 50voor croquis is het ook zeer geschikt merkte ik. Ook kan men 51er halve toonen in brengen door middel van broodkruim_ 52Misschien zijn alleen de allerdiepste schaduwen er minder 53goed mee te krijgen doch dan kan men zich zeker in veel gevallen 54van het lithographisch krijt bedienen – dat ook warm is.
55’k Geloof ge aan de figuren wel reeds merken kunt 56dat het atelier gewonnen heeft met betrekking tot het 57licht. Wat is alles mooi buiten – vindt gij niet – dezer dagen. 58Ik heb veel plannen – dat kunt ge wel begrijpen_ 59Ge weet dat ik aan heel wat verschillende zaken bezig ben. 60maar ik zou ook zoo graag verschillende procedés 61kennen omdat zulks een opwekking is om veel te 62werken en men er meer gedachten door krijgt.–
63Ik wou wel ik eerder aan dit bergkrijt gedacht had want 64het is boven veel andere dingen te prefereeren. Het is ook 65niet zoo hard als conté/ dat wil zeggen het krast zoo 66niet.
67Het is niet omdat ik anders niet kan werken 68dat ik graag wou ge me nog wat sturen kondt 69maar het is omdat ik er buiten het gewone werk 70'om nog veel dingen mee zou kunnen doen dan/ 71dat ik er over geschreven heb.
72Schreef ik U reeds over die twee groote etsen van Israels/ een man die zijn 73pijp aansteekt6 en een interieur van een arbeiderswoning.7 Wat zijn die mooi_– 74Ik vind het zoo almagtig mooi van Israels dat hij doorzet met etsen/ 75te meer omdat om zoo te zeggen al de anderen het hebben laten 76loopen ondanks de animo waarmee in der tijd de etsclub begonnen 77werd.8 Althans de meesten hebben geen vorderingen gemaakt 78in het etsen en als ze er nu een doen is ’t niet beter of compleeter 79dan wat ze jaren geleden maakten. Doch vader Israels 80is ondanks zijn grijze haren nog jong genoeg om 81vorderingen te maken en enorme nog wel – en dat 82vind ik de echte jeugd en altijd groene energie.
83Sapperloot/ als de anderen hetzelfde gedaan hadden/ wat 84zouden er mooie Hollandsche etsen in de wereld gekomen 85zijn. Ik heb 2 kleine etsjes van Israels/ misschien wel 86zijn allereersten/ een meisje met een schop in een tuintje 87en eene vrouw met een mand op den rug/ kent gij die_ 88’t Is geloof ik uitgaaf der aquafortistes Belges.9
89Met dat èène stukje krijt heb ik dus reeds 2 schetsen 90gemaakt en heb nog over/ en nog kleine croquis ook. 91Voortaan zal ik misschien voor ’t gewone werk weinig anders 92gebruiken. adieu/ met een handdruk_