2Hierbij een krabbeltje dat ik 3in de volksgaarkeuken maakte 4van soepverkoopen.1 5Dit gebeurt in een groot portaal waarin het licht 6valt van boven door eene deur regts.
7Ik heb nu eens dit geval op het atelier terug 8gezocht. In ’t fond een wit scherm gezet en 9het raama daarop geteekend in de proportie 10en afmetingen die het in werkelijkheid heeft/ 11het achterste raam digt en het middelste raam 12'van onderen digt_ Zoodat het licht valt uit P.2 13net als op de bewuste plaats zelf.
14Ge begrijpt dat als ik nu de figuren daar 15laat poseeren ik ze precies zóó terugkrijg als 16in de werkelijke volksgaarkeuken.
17Ge ziet de plaatsing op ’t atelier hierboven. 18om het te teekenen vak heb ik nog een lijstje 19getrokken_3
19Natuurlijk kan ik 20nu naar de poses 21der figuren zoeken zoo lang en zoo veel en 22zoo precies als ik wil. steeds toch trouw blijvende 23in ’t groot aan wat ik heb gezien.
24Dit nu zou ik b.v. wel weer eens als aquarel willen 25probeeren. En er eens goed op tobben om het een eind 26ver te krijgen. Het komt mij voor dat nu het figuurschilderen 27ook meer mogelijk wordt op ’t atelier. Vóór de verandering/ 28toen ik dezen zomer wel eens geprobeerd heb/ ging het 29mij zóó dat de figuren zoo’n neutrale/ koude kleur 30kregen dat men den lust om te schilderen niet sterk 31voelde. Het schilderachtige ging er om zoo te zeggen 32uit zoodra zij in dat sterke licht kwamen.
33Weet gij wat ik daarvoor echter nog 34zeer noodig zal hebben – eenige verschillende 35lappen stof/ bruin/ grijs &c_ om de 36kleur van fonds juist te hebben. In 37ommestaand geval is de muur wit 38met grijze/ geverfde lambrizeering/ de vloer 39donkerder. Door op die dingen te 40letten vind men de localiteit nog zoo veel 41te juister terug. Ik heb al enkele dingen 42daarvoor en heb ook reeds verscheiden ECHTE 43kleeren. Kocht b.v. gisteren een bijzonder 44pittoresk gelapte kiel van grof linnen. 45Ik heb altijd het oog op dergelijke zaken/ door 46er wat op te studeeren heeft men veel meer 47satisfactie van zijn modellen dan wanneer 48men ’t geheel aan het toeval overlaat.
49Ik heb een liefde voor het atelier zoo als een 50schipper voor zijn schuit zou hebben. 51Ik geloof ik het wel goed zal krijgen.– 52Maar mijn portemonnaie laat niet altijd toe 53wat ik zou willen. Toch zijn het blijvende 54dingen die men alzoo koopt en nu heb ik de 55gelegenheid die ik later zoo niet meer zal 56hebben misschien.
57De verandering op ’t atelier brengt mij 58indirect nog meer kosten mee dan direkt_ 59Want ik reken het niet voltooid voor dat ik 60nog diverse zaken heb die mij noodig zijn 61om het praktisch te maken.
62Gij zult door Uw zieke veel uitgaven 63hebben – ik voor mij hoef er niet om 64stil te zitten als gij op ’t oogenblik 65niets buitengewoons kunt zenden. 66Trouwens ge hebt onlangs nog extra 67gezonden ook. En wil ik dus op 68den voorgrond stellen dat desnoods 69ik wel er door zal komen.
70Maar ik heb een vuur in mij om 71door te zetten en een eind te vorderen. 72Er komt nog een prikkel bij/ dat n.l. 73Rappard er ook kracht achter zet/ meer 74dan vroeger/ en ik hem bij wil blijven 75omdat wij dan ’t beter vinden kunnen 76met elkaar en ligt meer aan elkaar 77krijgen. Hij heeft veel meer geschilderd 78dan ik en langer geteekend doch 79er is evenwel overeenkomst in de hoogte 80waarop wij zijn. Ik laat hem het 81schilderen maar het teekenen wil ik 82niet bij hem achterstaan. Wat ik wenschte 83tot stand kwam is dat hij en ik in een 84zelfde rigting bleven/ n.l. de figuren uit 85het volk/ scènes in een gaarkeuken/ Gasthuis &c. 86en hij komt dezer dagen bij me/ heeft hij 87beloofd/ en zou ik wel een soort afspraak 88met hem willen maken betreffende 89het maken van eene serie teekeningen 90uit het volk die we zouden lithographieeren 91b.v. als het goed genoeg is – eer niet. 92Dat en eigentlijk nog een boel meer 93dingen doen mij sterk verlangen 94krachtig door te gaan.
95In elk geval/ ’t zij ge wat zenden kunt 96’t zij ’t U niet convenieert/ durf ik U 97binnen kort betere teekeningen te beloven_ 98De verandering op ’t atelier op zich zelf/ voor 99zoover die nu af is/ stelt mij reeds in staat 100sommige dingen te attaqueeren.
101Maar den weg zou minder obstacles hebben 102als gij mij dezer dagen wat buitengewoons 103zenden kondt. Ik voorzie dat ik anders stuiten zal 104op sommige dingen/ ’t zij teekenbehoeften/ ’t zij nemen van 105model/ ’t zij doen van nog eenige veranderingen.
106Ik zeg “betere teekeningen”/ dat is betrekkelijk_ 107Er zijn er eenigen bij de studies van koppen – weesmannen 108'&c_ die ik nog hier heb – die ik niet direkt beter zal 109maken daar er de natuur terdeeg in zit en iets 110waar ik wel niet mee content ben nog natuurlijk maar 111waar ik toch ook niet van durf zeggen ik ’t morgen 112of overmorgen zooveel beter zal doen_–
113Doch met betere teekeningen bedoel ik iets anders/ 114namelijk dat ik ze anders zal opvatten en 115meer clair obscur er in trachten te brengen/ 116wat iets is dat bij mijn studies van dezen winter 117weinig of niet voorkomt.
119Morgen krijg ik t’huis vol volk/ n.l. de moeder 120van de vrouw en het jongste zusje van 121de vrouw en een jongen uit de buurt/ en deze personen 122met mijn huisgenooten zullen poseeren voor de 123teekening waarvan dit het eerste krabbeltje is_
124Rappard werkt ook druk met modellen en mijns inziens 125is er geen betere weg. Vooral als men aan een 126model trouw blijft gaat men er hoe langer hoe meer 127in zien. Dezen brief vult dus mijn schrijven van 128gisteren in zoover aan dat gij er uit ziet ik heden 129een plan heb gemaakt voor een nieuwe aquarel in 130’t zelfde genre van die ik U zond en morgen er de 131modellen voor krijg. Ik hoop die 132meer op te voeren dan die ik stuurde. Zal ’t mij 133lukken??? ’k weet het niet vooruit_
134Ik begin er aan ofschoon ik nog dingen 135te kort kom. Maar één ding heb ik wat ik vroeger 136niet had en dat is het mooiere licht. En dat is 137me meer waard dan ’k weet niet 138hoeveel verf. Kan nu de verf er bij/ 139doe gij er die bij maar ik heb al zoo veel 140van U gehad en ben zoo weinig content 141over het resultaat tot nog toe in veel opzigten/ 142dat ik het haast niet durf vragen. Enfin ik heb 143altijd hoop dat/ even als in de algebra ’t product van 144twee negatievenpositief wordt/ zoo ook ’t resultaat 145van mislukkingengelukken kan worden.
146adieu en het beste met Uw zieke/ of liever 147Uw convalescente_