21 deelen door te zien is een werk dat te veel tijd kost. Natuurlijkerwijs staat er een massa in wat mij geheel onverschillig laat en dus maar ballast is.

Daar komt bij dat ik het wenschelijk acht b.v. ’t werk van Small of Herkomer, van Green of Frank Holl bij elkaar te hebben in plaats van verspreid tusschen dingen die er volstrekt niet bij passen. Nu – is het mogelijk in een paar uur het geheel te overzien als men de beste en meest karakteristieke bladen slechts er uit neemt. En hoeft men ook niet lang naar dit of dat blad dat men noodig heeft te zoeken.

En dus ik heb het maar gedaan. En dat wat ik er uitnam heb ik reeds gesorteerd ook – maar nog niet opgezet. 1v:2 De banden van die 21 deelen kunnen nu voor portefeuilles dienen, en zal ik de collectie Graphic woodcuts completeeren met al het overige wat ik heb.

’t Is een heele sjouwerij maar wel een animeerend werk – want ik reken me gelukkig zoo iets gezelligs eens en voor altijd op ’t atelier te hebben.

Natuurlijkerwijs zijn er heel wat dubbelen disponible.

Ik heb nog een andere sjouwerij aan de hand, n.l. dat ik een soort gevecht met mijn huisbaas1 ben begonnen om verschillende privileges te bemagtigen. Namelijk veranderingen op het atelier. Zóó dat ik beter licht krijg en een groote, flinke kast voor teekeningen, portefeuilles, prenten en boeken.

Dit gevecht is te moeielijker omdat ik niet de volle huur betaal maar het huis reeds betrekkelijk goedkoop heb. En nu natuurlijkerwijs was het niet makkelijk iets gedaan te krijgen. Toch – zooeven heb ik een verdrag met hem gesloten waarbij ik althans eenige van die privileges heb gekregen. 1v:3 Het vlot hem niet bijzonder met het verhuren van zijn huizen en dat wat ik vroeg was hout dat hij toch niet direkt noodig had.

Nu, maar het is een stapje vooruit want het atelier zal veel winnen. Enfin ik ben blij dat ik hem attaqueerde. Het idee om het gevecht met hem te beginnen kreeg ik onder het lezen van Fritz Reuters “uit mijn gevangenis”, gij kent dat boek misschien wel waarin alleraardigst verteld wordt hoe Fritz R. en anderen die vestingstraf hadden verschillende dingen van den “plaats majoor” gedaan kregen.2 Van Fritz Reuter gesproken, vindt gij zijn figuur van Bräsig in gedroogde kruiden niet fameus – en zijn Hawermann.3 Ik vind ’t zoo mooi als Knaus & Vautier.

Dezen laatsten tijd heb ik aan groote figuren (bustes of liever tot de knieen) gewerkt die ik voor decoratie van den muur langs den trap bestemd heb. 6 stuks op cartons in zwart & wit.4

Als gij eens komt zoo zal het doorzien der houtsneden gemakkelijker te doen zijn. Ge zult belang stellen b.v. in de Boyd Houghton’s, Mormonen,5 Indianen,6 een paar Londensche schetsen7 en eenige bladen van Parijs tijdens de commune,8 in ’t geheel misschien een 30 tal. En een paar groote composities, Emigranten9 en Mormoonsche godsdienstoefening.10

’k Heb nu 7 groote bladen van Dumauriez – vooreerst Souvenir de Dieppe,11 de mooiste van allen – ge kent die reeds – de anderen zijn Musical rehearsal12 – Rival grandpa’s13 en Before dinner14– uit Graphic portfolio – Battledoore and shuttlecock,15 Sketch in the monkeyhouse16en Cricket match.17

Er is echter nog een groote dameskostschool die ik niet heb, waarschijnlijk onder de allereerste no’s Graphic.18

Andere groote composities zag ik echter nooit van hem. Die serie is van Dumauriez en Miss Edw. Edwards (MEE)19 en laatstgenoemde heeft er eenige bladen in die haast zoo mooi zijn als de Dumauriez’s zelf.

Kent gij JD Linton (monogram JDL). Een troep wijven (tijdens de commune) van hem is superbe.20 Joden synagoge,21 Tower22 &c. zijn ook zeer eigenaardig. Maar gij zult veel pleizier hebben in de Ch. Greens – groote bladen, o.a. een gasthuis – banken vol patienten, dat voortreffelijk is.23

Ik schrijf maar eens omdat er in ’t rolletje dat ik zond een brief was wat eigentlijk niet mag (waarin ik U bedankte voor Uw zending &c.) en dit reden kon zijn ’t niet bezorgd was.

Gaat het goed vooruit met Uw beterschap. En zijt ge reeds weer geheel aan ’t werk. à dieu – schrijf eens spoedig.