Back to site

284 To Anthon van Rappard. The Hague, Friday, 17 or Saturday, 18 November 1882.

metadata
No. 284 (Brieven 1990 285, Complete Letters R19)
From: Vincent van Gogh
To: Anthon van Rappard
Date: The Hague, Friday, 17 or Saturday, 18 November 1882

Source status
Original manuscript

Location
Amsterdam, Van Gogh Museum, inv. no. b8353 V/2006

Date
The letter was written after it became clear that a letter from Theo containing money had gone astray. Van Gogh writes about this in letter 284, which, given the seriousness of the loss of 50 francs, would have been written and sent to Theo immediately, after Vincent had been to the post office for further information and to report the loss. It is fair to assume that the present letter to Van Rappard was written only after the one to Theo, and this is why the order is now the reverse of that in De Brieven 1990: letter 283 is now dated 16 or 17 November, and the present letter Friday, 17 or Saturday, 18 November 1882. Cf. also letter 283, Date.

Ongoing topics
Lost letter from Theo containing money (283)
Second order for drawings from Uncle Cor (214)

original text
 1r:1
Amice Rappard,
Ontvang mijn hartelijken dank voor Uw postwissel en niet minder voor Uw brief.
Wat betreft de teleurstelling omtrent geld dat ik wachtende was (waarover ik U schreef),1 het heeft zich sedert opgehelderd waardoor het kwam. Er is een brief met geld (bestemd voor de lithographieën) weggeraakt en weinig hoop op teregt komen ofschoon er naar onderzocht wordt. Liever dit dan wat ik onwillekeurig vreesde ik er geen sympathie voor vinden zou, zooals dezen zomer ’t geval was met de teekeningen.2 En nu is het wel bar dat ik niet zoo goed voort kan als ’t geval zou geweest zijn indien het geld niet verloren geraakt was doch het zal zich later wel redresseeren en ik zal toch trachten er aan voort te werken.
Ik heb weinig tijd tot schrijven maar wil U toch zeggen dat vooreerst ik geloof Uwe aanwijzingen van misteekeningen in de bewuste lith. juist zijn, en mij nu ook opvielen.3
Ik zou meer uitvoerig willen schrijven over ’t geen ge zegt, “men moet eerst dan iets in de wereld zenden als dat iets aan de strenge eischen der techniek kan voldoen”. dit zeggen de kunsthandelaars ook en I do not believe what they say.4 Denk er eens over na, dat haalt me de schrijverij er over uita en vraag U zelf eens af of ’t niet even gepermitteerd is eene teekening zoo als deze, zoo als ze is gemaakt naar ’t model, zonder latere retouches in de wereld te sturen (ofschoon ik U toegeef er misteekeningen in zijn), even gepermitteerd als dat ik in mijn werkpak de straat op mag gaan als zulks me convenieert en niet verpligt ben om eer ik de deur uitga voor den spiegel te gaan staan en te zien of er soms een of ander aan mijn toilet mankeert. Gesteld ge geeft toe het dingen zijn van betrekkelijk gelijksoortigen aard en zoudt zelf noch t’een noch ’t ander doen, resteert dan evenwel de vraag  1v:2 of in een campagnetijd het niet menigmaal raadzaam is snel te marcheeren liever dan zijn toilet te maken.
Ook kan ik niet instemmen met wat gij zegt omtrent de wijze van kijken van het publiek als “struikelende over misteekeningen voor ’t het karakter ziet”, ik geloof echter er een betrekkelijk klein deel van ’t publiek is dat precies zoo kijkt als ge beschrijft, doch zulks doet niet in ’t algemeen de groote schare tot wie Herkomer zegt For you, the public it is really done5 – mijns inziens. Enfin als ik tijd en woorden vinden kan zal ik nog wel eens trachten U mijn bedoeling duidelijk te maken.
Daar ik nu toch bezig ben aan kwesties waarin ik U niet geheel gelijk kan geven, (daartoe hooren niet Uwe aanwijzingen van misteekeningen, ik bevond die elk op zich zelf volkomen juist te zijn), zoo kom ik nog even op Uw groote decoratie6 en op Uw menu en zeg daarover alleen dit, Kerel maak liever iets anders, het is gevaarlijk vaarwater, men weet wel waar men begint doch niet of men ’t in zijn magt zal hebben er mee uit te scheiden. Heeft men eens den naam van iets te kunnen maken voor “feestelijke gelegenheden” zoo kan er geen “feestelijke gelegenheid” plaats hebben of men moet er aan gelooven.
Zie er den ouden Heer Smits op na, die heeft er eens een zeer geestig en praktisch stukje over geschreven en zal ’t U duidelijker zeggen dan ik.7 Het is een campagnetijd, althans een tijd waarin een campagne te doen is.
 1v:3
Ik heb ’t niet over het teekenen van naakt op zich zelf doch over de groote decoratie.
de Boughton, “The heir” ken ik als schilderij, zag het in the Royal Academy en later bij Goupil.8 Vond het in der tijd zoo mooi dat ik er toen nog een teekeningetje van maakte voor een kennis in Holland om hem er een idee van te geven.9
de houtsnee ken ik niet.10
de mijnwerkers van Renouard kan ik hier niet krijgen, ik heb overal geloopen om de laatste Nos illustration, of men had er geen, of zulken waarin ze niet voorkomen.11
Op conditie ik ’t met U verrekenen mag, anders niet, zou ik U wel vragen willen de moeite te nemen eens na te kijken als ge kunt welke Nos het zijn en ze te laten komen voor mij ook, indien ge n.l. van plan zijt ze ook voor U zelf te nemen.
Mogt men dat te Utrecht niet kunnen doen zoo kan ik hier ze laten komen voor U en voor mij mits ik de nummers en datums waarin ze voorkomen maar wete. Bij bestelling van enkele Nos moet men echter haast maken daar het anders dikwijls gebeurt men de bestellingen niet uitvoert of het nummer uitverkocht is. Om reden van die haast is het misschien ’t meest praktisch gij ze direkt te Utrecht opgeeft.
Ik liet in der tijd op de zelfde wijs de enfants assistés van Renouard komen.12
 1r:4
Ja – nu moet ge ’t me niet ten kwade duiden als ik het nog in wat krasser woorden zeg wat ik bedoel, hoe meer menus en feestelijke gelegenheidsdecoraties ge maken zult, al zijn ze aardig en goed, hoe minder ge het met uw artisten geweten eens zult kunnen blijven; hoe meer ge aan de serieuse sjouwerij blijft van blindeninrigting, tegelschilders, breistertje &c.,13 hoe meer ge zult voelen dat zulke sjouwerij ook al heeft men geen direkt succes toch haar raison d’etre heeft.
Het genootschap Kunstliefde te Utrecht14 heeft Uw serieus werk meer noodig dan uw decoratie, al valt ze nog zoo goed uit.
Nu beschouw ik het alsof ik nog een daalder van U in kas had voor houtsneden of iets dergelijks als het voorkomt en op die voorwaarde retourneer ik U het surplus van Uw postwissel niet en is het mij op ’t moment daar ik een geduchten tegenvaller heb als den brief niet teregt komt dubbel welkom.15 ontvang nogmaals mijn hartelijken dank voor de spoedige toezending er van en wees er van verzekerd dat als ik iets zeg over die decoratie of ’t in dit of dat niet geheel met U eens ben, ik zulks juist daarom ronduit zeg omdat ik Uw streven en werken apprecieer als van belang zijnde. Hoe bar het ook klinken moge, het is werkelijk mijn meening dat ge dan het meest en het best van goeden invloed zult zijn b.v. in genootschap Kunstliefde als ge bedankt voor alle mogelijke eerepostjes en U niet occupeert met U verdienstelijk te maken bij feestelijke gelegenheden in welke laatsten ik niet ’t minste heil zie, noch voor artisten noch voor publiek, en welke ik niet beschouw als bewijs van den bloei der genootschappen die ze vieren. adieu, geloof me met een handdruk in gedachte

t. à t.
Vincent

translation
 1r:1
My dear friend Rappard,
Please accept my cordial thanks for your postal order and no less for your letter.
As for the disappointment about money that I was waiting for (about which I wrote to you),1 how it came about has since been cleared up. A letter with money (intended for the lithographs) has been lost, and there’s little hope of it being found, although the matter is being investigated. Rather this than what I couldn’t help fearing — that there wouldn’t be a sympathetic response, as happened this summer with the drawings.2 So now it’s hard that I can’t get on as well as would have been the case if the money hadn’t been lost, but it will right itself later, and I’ll try to carry on working all the same.
I have little time for writing, but nevertheless want to say first that I believe your comments about drawing mistakes in that lithograph are correct, and now I noticed them too.3
I would like to write at greater length about what you say, ‘one should only send something into the world when that something meets strict technical standards’. This is what the art dealers say too, and I do not believe what they say.4 Think about this, that will save my having to write about it, and ask yourself whether it isn’t equally permissible to send a drawing like this one, just as it is, done from the model, without later retouchings, into the world (though I admit there are drawing mistakes in it), equally permissible as my going onto the street in my working clothes if that suits me, and not being obliged to stand before the mirror before I leave the house to see if everything in my toilet is in order. Suppose you conceded that these things are of a fairly similar nature and would yourself do neither the one nor the other, the question still remains  1v:2 whether in the midst of a campaign it isn’t much more advisable to march quickly than to make one’s toilet.
I also cannot agree with what you say about the way in which the public looks as ‘stumbling over drawing mistakes before it sees the character’. I believe, instead, that only a relatively small proportion of the public looks exactly as you describe; in general the great host to whom Herkomer says For you, the public it is really done5 don’t do this, in my view. Anyway, when I can find the time and words I’ll try again to make my meaning clear to you.
While on the subject of matters in which I don’t entirely agree with you (these do not include your comments on drawing mistakes, each one of which I found to be absolutely right), I come briefly to your large decoration6 and to your menu, and say only this about them. Old chap, do something else, these are dangerous waters, one knows where one starts from but not if one will have it in one’s power to abandon it. Once one has a reputation for being able to make something for ‘festive occasions’, there won’t be a single ‘festive occasion’ that one is spared.
Look up old Mr Smits on this. He once wrote a very witty and practical piece on this subject which will make it clearer to you than I can.7 It’s campaign time, at least a time in which there’s a campaign to be waged.  1v:3
I’m not talking about drawing nudes in itself, but about the large decoration.
I know the Boughton, ‘The heir’, as a painting. I saw it at the Royal Academy and later at Goupil’s.8 At that time I found it so beautiful that I made a drawing of it for an acquaintance in Holland to give him some idea of it.9
I don’t know the woodcut.10
I can’t get The miners by Renouard here. I’ve tried everywhere to find the latest issues of L’Illustration, but they either didn’t have them or only ones without them.11
On condition that I be allowed to settle up with you for them, not otherwise, I would like to ask you to take the trouble to see, if you can, which issues they are and to have them ordered for me too, if you’re planning to take them yourself, that is.
If they can’t do that in Utrecht, I can have them sent here for you and for me, provided I know the issues and dates in which they occur. When ordering single issues, however, one must make haste, otherwise it often happens that the orders aren’t placed or the issue is sold out. Given that haste, it would perhaps be most practical if you placed the order directly in Utrecht.
I once ordered The children in care by Renouard in the same way.12  1r:4
Well, now you mustn’t take it the wrong way if I repeat in somewhat stronger terms what I mean. The more menus and decorations for festive occasions you make, even if they’re pleasing and good, the less you’ll be able to remain in agreement with your artistic conscience. The more you stay with the serious toil of institute for the blind, tile painters, knitters &c.,13 the more you’ll feel that such toil has its raison d’être, even if one has no immediate success.
The Kunstliefde society of Utrecht14 needs your serious work more than your decoration, however well it may turn out.
Now I consider it as if I still had a daalder of yours in hand for woodcuts or suchlike when the occasion arises, and on that condition I won’t return the surplus from your postal order, and if I have a fearsome disappointment if the letter doesn’t turn up, it will be doubly welcome to me.15 Please accept my cordial thanks once more for sending so quickly, and be assured that when I say something about the decoration or don’t entirely agree with you about this or that, I speak my mind frankly precisely because I appreciate your aims and works as being important. Severe as it may sound, it is truly my opinion that you’ll have the most and the best influence for the good in, say, the Kunstliefde society if you say no to every possible honorary post and don’t spend your time making yourself useful on festive occasions, in which I see no good at all, either for the artists or for the public, and which I don’t regard as evidence that the societies that celebrate them are flourishing. Adieu, believe me, with a handshake in thought,

Ever yours,
Vincent
notes
1. The letter in which Van Gogh wrote to Van Rappard about money that took a long time to arrive has been lost. As a result, it is impossible to know what Van Rappard had sent a postal order for; it may have been for prints Van Gogh had sent him (cf. letter 268 for a similar transaction).
2. After Van Gogh had sent a second series of drawings to Uncle Cor at the end of May 1882, he had to wait a long time, as he thought, for a reaction. When the answer came after a week, it turned out that Uncle Cor did not rate them very highly. Van Rappard knew about this from letter 236.
3. The lithograph must have been sent with the lost letter (see n. 1). Two lithographs are likely candidates: Old man (F 1658 / JH 256 ) and Sorrow (F 1655 / JH 259 ). Copies of both are known to have been in Van Rappard’s possession. Given that Van Gogh admits there are weaknesses in the drawing, it would seem that the first is the one in question, since he was particularly pleased with Sorrow. See Van Heugten and Pabst 1995, p. 37, cat. no. 1.
4. A reference to the extract from Herkomer’s article that Van Rappard had sent (see letter 279). That the quote came from there is shown by letter 278 to Theo (n. 5), in which it is cited.
a. Means: ‘dat bespaart me erover te moeten schrijven’ (that saves my having to writing about it).
5. Also borrowed from the extract from Herkomer; see letter 278, n. 7.
6. In November 1882 Van Rappard and Willem Wenckebach had worked together on the large decoration The muse of history, which marked the 75th anniversary of the Utrecht artists’ society Kunstliefde, of which Van Rappard had been an active member since 1880. See exhib. cat. Amsterdam 1974, pp. 19-20.
7. ‘Old Mr Smits’ was the pen name used by the writer Mark Prager Lindo in countless humorous contributions to Dutch magazines and newspapers, which were collected in various editions. It is not clear which ‘practical piece’ Van Gogh means. It was probably ‘Over de belangrijkheid van de nietigheid’ (On the importance of insignificance) in Kompleete werken van den ouden heer Smits. Ed. Lodewijk Mulder. 5 vols. The Hague 1877, vol. 1, pp. 57-62. In this piece Smits attacks people from the upper classes who are condescending about all manner of social obligations (‘trifles’), while these are in fact their most important occupation, from which they derive part of their status. Another possibility is ‘Eene verzochte en eene geïmproviseerde partij’ (An obligatory and an improvised party) in Antwoorden, brieven en uitboezemingen van een der zonen van den ouden heer Smits. Amsterdam 1854, pp. 60-68. In it Smits contrasts the disagreeable and fatiguing nature of an obligatory reception with the pleasures of a party that comes about spontaneously.
Smits’s work had evidently been a subject of conversation or correspondence between Van Gogh and Van Rappard in the past.
8. Boughton’s painting The heir (present whereabouts unknown) was exhibited in 1873 in the summer exhibition at the Royal Academy in London (as no. 1062), which was held from 6 May to 4 August. Van Gogh, who lived in London from June 1873, could thus have seen it there.
The painting was certainly with Goupil in New York in 1875, for on 7 February 1875 Jervis McEntree noted in his diary that he had seen it there. (Smithsonian Archives of American Art. http: // www.aaa.si.edu / guides / site-jervis).
9. This drawing after Boughton has not survived; it is not clear for whom it was made.
10. The engraving The heir presumptive after Boughton (London, Witt Library, Courtauld Institute of Art). Ill. 614 .
11. Van Rappard must have written to Van Gogh about a current series of miners’ scenes by Paul Renouard, of which the following prints had appeared at that time: Le banquet des ouvriers mineurs de Saint-Etienne (The festive meal for the miners of Saint-Etienne) and Types de mineurs, (Types of miner) both in L’Illustration 80 (14 October 1882), pp. 244-245 (Ill. 2009 and Ill. 2010 ); and Cour d’assises de Chalon-sur-Saone: L’affaire de Montceau-Les-Mines – Le banc des accusés, (The Court of Assizes of Chalon-sur-Saône: the Montceau-les-Mines case – The dock) engraved by Henry Thiriat, in L’Illustration 80 (4 November 1882), p. 293. Ill. 380 (t*24).
12. For the series The orphanage , see letter 268, n. 6.
13. Van Rappard shared Van Gogh’s preference for depicting humble folk and working men.
14. On this Utrecht institution, see Nienke Bakker, ‘“In het belang der kunst”. Het Museum Kunstliefde 1873-1918’, De Negentiende Eeuw 24-2 (2000), pp. 122-140.
15. Van Rappard had probably given Van Gogh a daalder (1.50 guilders) on top of the amount he owed him (see n. 1 above) to ease the financial difficulties created by the loss of the money from Theo.