ll. Dinsdag ging ik van hier, nu is het Vrijdag avond. Ben te s’Hage geweest bij den Hr. Tersteeg, bij Mauve & bij de Bock.3 De Hr T. was zeer vriendelijk en zeide hij vond ik was vooruitgegaan. Daar ik de heele serie Exercices au fusain 1-60 weer gemaakt had nam ik die eens mede. en ’t was ook bepaaldelijk naar aanleiding daarvan dat hij het zeide want hij hecht er althans nog een zekere waarde aan dat ik die maak alsmede dat ik nu & dan eens een figuur van Millet, Boughton of anderen copieer, en de meesten vinden dat minder goed.

Zoo had ik dan daar eenige satisfactie ook van dat werk.

Bij Mauve was ik een middag & avond gedeeltelijk, en zag veel moois op zijn atelier.4 Mijn eigen teekeningen interesseerden Mauve meer. Hij heeft mij heel wat wenken gegeven waar ik blij om ben en ik ben zoowat met hem afgesproken dat ik binnen betrekkelijk korten tijd als ik weer wat studies heb op nieuw bij hem zal komen.

Hij heeft mij een heele partij van zijn studies laten zien en ze mij uitgelegd ─ geen schetsen voor teekeningen of ontwerpen voor schilderijen maar werkelijke studiebladen, schijnbaar onbeteekenend.

Hij wil mij aan ’t schilderen hebben.─

Met de Bock nu heb ik met genoegen kennis gemaakt, was op zijn atelier. Hij heeft een groot sch^ij. van de duinen waar veel goeds in is onder handen.5 Maar die kerel moet figuur gaan teekenen mijns inziens om nog heel wat andere dingen te leveren. Ik geloof dat hij een echt schilderstemperament heeft en nog niet zijn laatste woord heeft gezegd. Hij dweept met Millet & Corot, maar, gaven die beiden zich moeite voor ’t figuur ja of neen.6 De figuren van Corot zijn wel niet zoo bekend als zijn landschappen maar dat neemt niet weg dat hij ze toch gemaakt heeft.  1v:2 Trouwens bij Corot is iedere boomstam geteekend & gemodeleerd met een aandacht en liefde als gold het een figuur. En een boomstam van Corot is nog heel iets anders dan een van de Bock.

Een van de mooiste dingen van de Bock vond ik een copie van Corot.7 Die zou wel niet ligt voor een echte doorgaan maar was toch zeer serieus, serieuser dan menige valsche Corot waarvan ’t verschil met een ware minder in ’t oog springt.8

Dan heb ik met hem ’t panorama van Mesdag gezien, dat is een werk waar men alle respect voor moet hebben.9 Ik heb er bij gedacht aan een woord ik meen van Bürger of Thoré, over de Leçon d’anatomie van Rembrandt. Le seul défaut de ce tableau est de ne pas avoir de défaut.10

De 3 teekeningen van Mesdag op de tentoonstelling11 hadden mogelijk meer défauts maar wekten onmiddelijk sympathie, althans zoo ging het bij mij.

Van die tentoonstelling gesproken, er was een Superbe teek. v. Israels, naaischool te Katwijk.12 Mauve, een ploeg (Superbe), Schapen in de duinen, en nog een enkel figuur, een arbeider die op den grond zit uit te rusten, s’avonds.13

Artz had er 3 teekeningen als ’k mij wel herinner, een scène in een gesticht, oude mannen en vrouwen die pap zitten te eten, zeer important, zeer goed & serieus. Verder twee studiekoppen vol karakter, man & vrouw van Scheveningen.14 Weissenbruch had o.a. een teek. met waterlelies,15 zoo eenvoudig, zoo vol stijl, zoo vol kennis en liefde dat veel teekeningen van anderen ’t er niet bij uit hielden. Hoewel men ’t op deze tentoonstelling duidelijk zien kon dat er heel wat knappe landschapschilders onder de jongeren zijn, Duchatel16 o.a. en Neuhuys.17

Alb. Neuhuys had een groote figuurteekening die superbe was. Een meisje & twee kinderen.18  1v:3 Eene nieuwe verschijning was ’t werk van Clara Montalba.19 Dat is een zeer eigenaardig talent, doet mij denken aan Rochussen in sommige dingen. Bij den Hr Tersteeg zag ik ook nog veel moois van Valkenburg, Neuhuys &c. &c.–20

J. Maris had prachtige dingen op de tentoonstelling, o.a. twee meisjes in ’t wit bij de piano, en een molen in de sneeuw.21 Willem Maris zag ik nog bij de Bock, wat heeft deze een mooie schets van hem, een weg in den winter met een figuurtje onder een parapluie.22 Toevallig heeft Bosboom mijn studies gezien, heeft mij nog een & ander gezegd er over maar wenschte ik maar eens meer gelegenheid had om door hem teregtgewezen te worden. B. is een van die menschen die de gaaf hebben om ook aan anderen iets te leeren & aan ’t verstand te brengen. Hij had 3 of 4 goede teekeningen op de tentoonstelling.23

Ik ben in den Haag geweest tot Donderdag-morgen. Toen ben ik nog naar Dordt gegaan omdat ik in de spoor een plek gezien had die ik eens teekenen wilde. Namelijk die rij molens.24 Hoewel het regende heb ik het toch nog gedaan gekregen & zoo heb ik althans nog een souvenir meegebragt van mijn uitstapje.

Ik heb bij Stam25 papier Ingres gevonden eens zo dik als ’t gewone, daar kan men wat meer op doen. Maar helaas is het wit. Zoudt gij soms kans zien mij bij gelegenheid wat van dat zelfde soort te bezorgen dat zoowat de kleur heeft van ongebleekt katoen of linnen. Zoo als er eenige vellen bij die vorige partij die ik van U heb waren en zooals dat waarop de Exercices au fusain gedrukt zijn.26 Teekent men op ’t wit, moet men noodwendig een vlakken toon over ’t heele papier brengen voor men begint.

Zoo ben ik dus naar den Haag geweest, misschien kan het een begin zijn om meer serieus met Mauve & anderen bekend te worden. Dat zou ik wel willen. In gedachten druk ik U de hand. ontvang mijn dank er voor dat gij mij zoo trouw helpt in dezen. Om de kosten had ik het welligt gelaten, althans nog uitgesteld.