Gisteren nacht kwam ik om 1 uur van het kantoor en wandelde de Groote Kerk nog eens om en toen de grachten langs en voorbij die oude poort3 naar de Nieuwe kerk4 en toen naar huis. Het had gesneeuwd en het was alles zoo stil, alleen zag men nog een lichtje hier en daar in eene of andere bovenkamer en in de sneeuw het zwarte figuur van den klapperman.5 Het was hoog water en door de sneeuw schenen de grachten en de schepen donker. Het kan daar zoo mooi zijn bij die kerken. De lucht was grijs en nevelachtig en de maan scheen er flaauw doorheen.–

Dacht aan U toen ik zoo liep en t’huis komende schreef ik wat ik U zend. Het is misschien wel een tijd voor U waarin men behoefte heeft aan “een psalmtoon van ’t verleden en een klachte van het Kruis”.–6

Pa zond mij eens toen ik te Parijs was:9

Wij weten het dat alle werk Gods werk is en dat daar iets goeds is in alle werk20 maar ook dat is het nog niet, en dikwijls zijn wij geneigd om te vragen met het oog op de schoonheid der natuur “wend mijne oogen af, dat zij geene ijdelheid aanschouwen”21 en met het oog op ons werk “wij werken voor dat wat niet verzadigd en voor wat niet voldoet”22 – wat wil toch dat zeggen: werk niet om de spijze die vergaat maar werk om de spijze die blijft tot in het eeuwige leven.23

Daar is eene vraag in ons “Wat moeten wij doen om zalig te worden?” – en het antwoord op die vraag is “Gelooft in den Heer Jezus Christus en gij zult zalig worden”.24 Zoo gij gelooft zult gij de heerlijkheid des Heeren zien,25 Hij zal Zijn volk zalig maken van hunne zonden.26

Wij zijn omringd door verzoekingen van allerlei aard van gevaren voor het kostbaarste dat wij hebben, “ons hart en onze ziel”.– Wij zijn reeds ver genoeg gevorderd op den levensweg om te weten dat wij zamenhangen uit groote nooden en behoeften en ellenden, dat wij niet kunnen staan in eigen kracht maar alleen door Uwe genade en door de bescherming van Uwe Liefde en de leiding van Uwen Geest. In Uwe handen o Abba Vader! bevelen wij ons hart.–27 Vader wij bidden U niet dat Gij ons uit de wereld wegneemt maar wij bidden en smeeken U dat Gij ons bewaart voor den booze.–28 Wees Gij onze bewaarder en onze schaduw aan onze regterhand29 en leer ons U te vreezen en U gedurig ons voor oogen te stellen.

Heer wat is de mensch dat Gij hem gedenkt en de Zoon des menschen dat Gij hem bezoekt.50 Wij beven op Uw woord met innerlijke ontroering, wij ongetroosten, van den wind voortgedrevenen.51 “Ik heb U liefgehad met eene eeuwige Liefde”.52 Kan ook eene vrouw haar kind vergeten, en indien zij ook vergate, zoo zou Ik U toch niet vergeten.53 Ik zal U troosten als één dien zijne Moeder vertroost.54 Heer Gij doorwondt maar Uwe handen heelen.55 Uwe wegen zijn hooger dan onze wegen en Uwe gedachten zijn hooger dan onze gedachten; zoo hoog als de Hemel is boven de aarde.56 Gij o Heer kunt onze ongeregtigheden van ons doen zoo ver als het Oosten is van het Westen57 en al waren onze zonden als scharlaken, Gij o Heer kunt ze wit maken als sneeuw.58 En Gij die ons roept zijt getrouw, Die het ook doen zult.–59 Gij, Gij alleen kunt doen boven bidden en boven denken,60 en zoo wij genade verkrijgen wie zal zeggen hoe hoog gena kan stijgen.–61

Daarom, omdat wij U zoo noodig hebben, even als de discipelen in de oude dagen op den weg toen de avond was gevallen en de zon was ondergegaan, dringen wij U zeggende “blijf bij ons.”62 Maak woning in ons hart63 en geef ons dien anderen Trooster dien Gij beloofd hebt aan een iegelijk die er U om bidt, namelijk den geest der waarheid64 die ons in de waarheid leiden zal.65 Uwe Liefde is ons wonderbaar, uwe Liefde is ons beter dan de liefde der vrouwen.66 Gij zijt een vriend die zich vaster klemt dan een broeder.–67 Wij zijn als onbekenden en nogthans bekend voor U, maak ons geheel en al en door en door Droevig maar altijd blijde.68 Leer ons trage handen op te richten en slappe knieën te versterken,69 leer ons wanneer wij gevallen zijn weder opstaan en wanneer wij in duisternis gezeten zijn, wees Gij ons dan een licht.70 Wij hebben ook Uwe duistere woorden lief “Die in duisternis zaten en in schaduwe des doods hebben een groot licht gezien”,71 zij hebben gezien in hunne verbeelding Jezus Christus en dien gekruist72 en Dien in Ghetsemané. Zij hebben gezien het beeld der slang door Mozes verhoogd in de woestijn en zij hebben gezien en begrepen en zijn tot U gekomen opdat zij het leven hebben mogten.73 Zij hebben gezien op U en hebben geloofd in U en Gij gaaft hen het water des levens om niet.74 Maak ook ons Christenen – leer ons Christus kennen in Zijne volle waarde en leer ons wat het beteekend: Komt allen tot Mij,  2r:6 gij die vermoeid en belast zijt en Ik zal u ruste geven. Neemt mijn juk op en leert van Mij dat ik zacht moedig ben en nederig van hart en gij zult rust vinden voor Uwe zielen want mij juk is zacht en Mijn last is ligt,75 maar toch zoo wie niet haat ook zelfs zijn eigen leven die kan Mijn discipel niet zijn.–76

Zonder U o Eeuwig wezen, ach wat was de mensch op Aard!77 Maar Gij zijt gekomen om gevangenen te prediken loslating en den blinden het gezicht en te genezen die gebroken waren van hart.78 Gij zijt gekomen om te zoeken wat verloren was79 en om te zijn den medicijnmeester van wie ziek zijn.80 Daarom bidden wij tot U o Christus Consolator, zeggende, Genees ons en wij zullen genezen zijn, bekeer ons en wij zullen bekeerd zijn, behoud ons en wij zullen behouden zijn.81 Geef ons het beste dat er in de wereld en in het leven is, den band der Liefde tot U, die ons nooit loslaat, zelfs dan niet wanneer wij het meeste lijden en die ons zelfs een welbehagen leert vinden in zwakheden en benaauwdheden en nooden en smarten van allerlei aard.82 In Uwe handen bevelen wij83 dit ons aller hoogste goed, namelijk dat leven in eerbiedige en geloovige en eenvoudige gemeenschap met U in het gebed.

Geef ons den geest des gebeds en der smeeking tot U.– Moge levenservaring ons oog eenvoudig84 maken en het meer en meer vestigen op U, maak ons aanbidders in geest en in waarheid,85 maak ons armen in Uw koninkrijk.86 Geef dat de liefde tot U ons dringe87 om ijverig te zoeken in Uw Woord en geef dat de droefheid naar God in ons werke eene onberouwelijke keuze tot zaligheid.88 Uw woord is een licht op ons levenspad en een lamp voor onzen voet.89 De mensch zal bij brood alleen niet leven maar bij alle woord dat uit den mond Gods uitgaat.90 Gij zijt het brood des levens dat uit den Hemel nedergedaald is91 en zoo wie van U begeert het levend water van Uw woord, het zal in hem worden tot eene bron des levenden waters.92 Zoo wie van dat brood eet en van dat water drinkt, hij zal in eeuwigheid niet hongeren en niet dorsten.93 Geef ons niet uit dit leven te gaan zonder onze Liefde tot U op de eene of andere wijze openlijk aan den dag te hebben gelegd. Verbind Gij o Heer, ons innig aan elkaar en laat de Liefde tot U dien band meer en meer versterken.94 Bewaar ons voor alle kwaad,95 vooral voor het kwaad der zonde. Geef ons de heiligmaking96 en de wedergeboorte97 waarvan Uw woord spreekt, in U kunnen ten allen tijde alle dingen nieuw worden.98 Wij meenen ook eene goede zaak van U te begeeren99 als wij U bidden ons IN UWEN TIJD100 een ring aan den vinger te geven en ons Haar te doen ontmoeten op onzen weg en ons te maken tot mannen en vaders. Breng ons aan den overkant, want Heer wij zijn rusteloos tot wij rusten in U.101 Toen wij kinderen waren spraken wij als kinderen, waren wij gezind als kinderen, overleiden wij als kinderen, maar nu wij mannen worden, help ons te niet doen hetgeen eens kinds is.102 Yet Lord, keep our memory green, yea evergreen.–103

Wat buigt gij u neder, o mijne ziel, en zijt onrustig in mij? Hoop op God want ik zal Hem nog loven voor de verlossingen Zijns aangezigts.

O mijn God! mijne ziel buigt zich neder in mij, daarom gedenk ik Uwer uit het land der Jordaan en uit Hermon, uit het klein gebergte.–

De afgrond roept tot den afgrond, bij het geruisch Uwer watergoten; al Uwe baren en al Uwe golven zijn over mij heengegaan.–

Maar de Heer zal des daags Zijne goedertierenheid gebieden, en des nachts zal Zijn lied bij mij zijn, het gebed tot den God mijns levens. Ik zal zeggen tot God: Mijne steenrots! waarom vergeet Gij mij? waarom ga ik in het zwart vanwege des vijands onderdrukking? Met eenen doodsteek in mijne beenderen honen mij mijne wederpartijders, als zij den ganschen dag tot mij zeggen: Waar is uw God?

Wat buigt gij U neder, o mijne ziel? en wat zijt gij onrustig in mij ? Hoop op God, want ik zal Hem nog loven; Hij is de menigvuldige verlossing mijns aangezigts, en mijn God.–

Hij verkwikt mijne ziel; Hij leidt mij in het spoor der geregtigheid om Zijn’s naams wil.–

Al ging ik ook door een dal der schaduwe des doods, ik zoude geen kwaad vreezen, want Gij zijt met mij; Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij.–

Gij rigt de tafel toe voor mijn aangezigt;110 Gij maakt mijn hoofd vet met olie, mijn beker is overvloeijende.–

Immers zullen mij het goede en de weldadigheid volgen al de dagen mijns levens; en ik zal in het huis des Heeren blijven in lengte van dagen.–111

Om Uws naams wil zoo vergeef mijne ongeregtigheid want die is groot. Wie is de man, die den Heer vreest? Hij zal hem onderwijzen in den weg dien hij zal hebben te verkiezen. Zijne ziel zal vernachten in het goede, en zijn zaad zal de aarde beërven. De verborgenheid des Heeren is voor degenen die Hem vreezen, en Zijn verbond, om hun die bekend te maken. Mijne oogen zijn gedurig op den Heer, want Hij zal mijne voeten uit het net uitvoeren.–

Wend U tot mij en wees mij genadig, want ik ben eenzaam en ellendig.– De benaauwdheden mijns harten hebben zich wijd uitgebreid; voer mij uit mijne nooden. Zie mijne ellende en mijne moeite aan, en neem weg al mijne zonden.– Zie mijne vijanden aan want zij vermenigvuldigen en zij hebben tegen mij iets wreveligs.117 BEWAAR MIJNE ZIEL, en red mij; laat mij niet beschaamd worden, want ik betrouw op U.– Laat opregtheid en vroomheid mij behoeden, want ik verwacht U.–

o God! verlos Israel uit al zijne benaauwdheden.–