Verleden Woensdag middag deden wij eene mooie wandeling naar een dorp een uur hier van daan, de weg daarheen gaat door de weilanden en velden langs de heggen van meidoorn vol bramen en clematis en hier en daar een hoogen iepenboom. Het was zoo mooi toen de zon onderging achter de grijze wolken en toen de schaduws lang waren en toevallig kwamen wij de school van Mr Stokes tegen1 waar nog verscheidene van de jongens zijn die ik ken.

De wolken bleven hun rooden gloed houden nog lang nadat de zon reeds was ondergegaan en toen het reeds schemerde op de velden en wij in de verte de lantaarns zagen aansteken in het dorp. Dezen morgen ging de zon ook weer mooi op. Ik zie dat iederen morgen als ik de jongens wakker maak.

Gisteren avond deed ik dat boek van Souvestre weer eens open (Le philosophe sous les toits)2 en ik vond daar zulk eene vriendelijke beschrijving van Parijs in, eene zachtmoedige beschrijving; ik schreef die voor Pa en Moe over, gij zult die misschien ook wel mooi vinden:

C’est l’heure où Paris se montre dans toute sa beauté. Pendant la journée, le plâtre des façades fatigue l’oeil par sa blancheur monotone, les chariots pesamment chargés font trembler les pavés sous leurs roues colossales, la foule empressée se croise et se heurte, uniquement occupée de ne point manquer l’instant des affaires; l’aspect de la ville a quelque chose d’âpre, d’inquiet et de haletant; mais dès que les étoiles se lèvent, tout change; les blanches maisons s’eteignent dans une ombre vaporeuse; on n’entend plus que le roulement des voitures qui courent à quelque fête; on ne voit que passants flaneurs ou joyeux; le travail fait place aux loisirs. Maintenant chacun respire de cette course ardente à travers les occupations du jour; ce qui reste de force est donné au plaisir! Voici les bals qui éclairent leurs peristyles, les spectacles qui s’ouvrent, les boutiques de friandises qui se dressent le long des promenades, les crieurs de journaux qui font briller leur lanterne. Paris a décidément déposé sa plume, le mètre et le tablier, après la journeé livrée au travail, il veut la soirée pour jouir; comme les maîtres de Thèbes, il a remis au lendemain les affaires sérieuses. J’aime à partager cette heure de fête, non pour me mêler à la gaîté commune, mais pour la contempler. Si la joie des autres aigrit les coeurs jaloux, elle fortifie les coeurs soumis; c’est le rayon de soleil qui fait epanouir ces deux belles fleurs qu’on nomme la “confiance” et l’“espoir”.

Terwijl ik bezig was U te schrijven werd ik bij Mr Jones geroepen, en die vroeg of ik lust had voor hem naar Londen te wandelen om geld voor hem te ontvangen. En toen ik s’avonds terug kwam, gelukkig daar was een brief van Pa met tijding van U! Wat was ik graag bij Ulieden, bij Pa en bij U,6 jongen. En Goddank het wat beter gaat al zijt Gij nog zwak. En gij zult er naar verlangen om Moe te zien ook en nu ik hoor dat Gij met Moe mede naar huis gaat denk ik aan woorden in Conscience,

Nu vertel ik U nog van mijne wandeling naar Londen. s’morgens om 12 uur ging ik van hier en tusschen 5 en 6 uur was ik waar ik zijn moest en deed den brief aan Pa en Moe daar op weg op de post.

Toen ik in de buurt van de stad kwam waar de meeste schilderijwinkels zijn, in de buurt van het Strand, ontmoette ik veel bekenden; het was juist het etensuur en dus waren er veel op straat van de zaken komende of teruggaande. Vooreerst ontmoete ik een jong dominé die hier eens preekte en met wien ik toen kennis maakte, daarna de bediende van Mr Wallis en toen een van de Heeren Wallis zelf, in der tijd kwam ik daar wel een enkelen keer aan huis, nu heeft hij reeds twee kinderen,9 en toen kwam ik Mr. Reid10 en Mr. Richardson11 tegen, dat zijn toch reeds oude vrienden. Verleden jaar om dezen tijd was Mr. Richardson te Parijs en wandelden wij zamen naar Père la Chaise.12 Daarna ging ik naar v. Wisselingh waar ik de schetsen voor twee kerkramen zag.13

In het midden van het eene raam het portret van eene bejaarde dame, o zoo’n nobel gezicht met de woorden “Uw wil geschiede”14 er boven, in het andere raam het portret van hare dochter met de woorden, Het geloof is een vasten grond der dingen die men hoopt en een bewijs voor de dingen die men niet ziet.15 Daar, en in de zaak van Messrs G.&C^ie16 zag ik mooie schilderijen en teekeningen, het is zoo’n diep genot om door de kunst zoo telkens aan Holland herinnerd te worden.

In de City17 ging ik nog naar Mr Gladwell18 en naar de St Pauls kerk. En van de City naar het andere eindje van Londen, daar bezocht ik een jongen die in der tijd van de school van Mr. Stokes, wegens ziekte, was vandaan gegaan en vond hem geheel beter, in de straat. Toen naar de plaats waar ik het geld voor Mr. Jones moest ontvangen. Die voorsteden van Londen hebben eene eigenaardige schoonheid; tusschen de kleine huisjes en tuinen zijn open plekken met gras begroeid en meestal met eene kerk of school of armhuis tusschen de boomen en struiken in het midden en het kan daar zoo mooi zijn als de zon rood ondergaat in den fijnen avondmist. Gisteren avond was het zoo en later had ik wel gewild gij die Londensche straten eens gezien hadt toen het begon te schemeren en de lantaarns werden aangestoken en allen en alles naar huis ging, aan alles kon men merken dat het Zaturdag avond was en in al dat gewoel was vrede, men voelde als het ware de behoefte aan en de blijdschap over den naderenden Zondag. O die Zondagen en wat er gedaan en gewerkt wordt op die zondagen, het is zoo’n verkwikking voor die arme buurten en woelige straten. In de City was het donker maar het was eene mooie wandeling langs die reeks van kerken waar men langs komt. Digt bij het Strand vond ik een omnibus die mij een heel eind verder bragt, het was reeds vrij laat. Ik kwam voorbij het kerkje van Mr Jones19 en zag in de verte nog een ander waar zoo laat nog licht brande, ik ging daarop af en vond dat het een zeer mooi Roomsch kerkje20 was waar een paar vrouwen baden. Toen kwam ik in dat donkere park waarover ik U reeds schreef21 en vandaar zag ik in de verte de lichten van Isleworth en de kerk met de klimop en het kerkhof met de treurwilligen aan den kant van de Theems.

Nu Theo word spoedig beter en lees dezen brief eens als Moe bij U zit omdat ik in gedachten zoo graag bij U beiden zou zijn. Ik ben toch zoo blij dat Mr. Jones beloofd heeft mij in zijne gemeente werk te geven, en ik langzamerhand zal vinden wat goed is. Wij moeten daar naar zoeken maar God moet helpen en doet dat ook, daar is geen leven dat Hij niet heiligen en bezielen kan. Moge ook ik het ondervinden “dat dit is een getrouw woord en aller aanneming waardig dat Christus is in de wereld gekomen om zondaren zalig te maken”22 en bruikbaar en betrekkelijk goed doende.

Ik verlang soms zoo naar U. Een hartelijken handdruk aan U en geef gij Moe een hand voor mij als Zij bij U zit. à Dieu.

Doch als zij riepen tot den Heer, in de benaauwdheid die zij hadden, heeft Hij hen gered uit hunne angsten. En Hij leidde hen op eenen regten weg, om te gaan tot eene stad ter woning.

Hij voerde hen uit de duisternis en Hij brak hunne banden. Want Hij heeft de koperen deuren gebroken en de ijzeren grendelen in stukken gehouwen. Hij zond Zijn woord uit en heelde hen en verloste hen uit hunne kuilen.

Die met schepen de zee bevaren, die zien de groote werken des Heeren en Zijne wonderwerken in de diepe wateren.─

Als Hij spreekt doet Hij eenen stormwind opstaan, die hare golven omhoog heft. Zij rijzen op naar den Hemel, zij dalen neder tot in de afgronden; hunne ziel versmelt van angst. Zij dansen en waggelen als een dronken man en al hunne wijsheid wordt verslonden. Doch als zij riepen tot den Heer, in de benaauwdheid die zij hadden, zoo voerde Hij hen uit hunne angsten. Hij doet den storm stilstaan, zoodat hunne golven stilzwijgen. Dan zijn zij verblijd, omdat zij gestild zijn, en dat Hij hen tot de have hunner begeerte geleid heeft.

Hij brengt de nooddruftige in een hoog vertrek. De opregten zien het en zijn verblijd.─23