3'Gisteren ben ik bij Gladwell1 geweest, die voor eenige 4dagen thuis is; er gebeurde iets heel treurigs 5in zijne familie; zijne zuster, een meisje 6vol leven met donkere oogen en haar, 17 jaar, 7is gevallen bij het paardrijden, op Blackheath, 8zij was buiten kennis toen men haar opnam 9en is 5 uur later, zonder weer tot zich zelven 10gekomen te zijn, gestorven.2
11Zoodra ik hoorde wat er gebeurd was en dat 12Gladwell thuis was ben ik er heen gegaan.─ 13Gisteren morgen 11 uur vertrok ik van hier en 14had eene lange wandeling naar Lewisham/ 15de weg ging van ’t eene eind van Londen naar 16het andere, om 5 uur was ik bij Gladwell.3 17Ik was nog naar hun winkel gegaan4 maar 18die was gesloten.─
19Allen waren juist van de begrafenis terug, 20het was een waar klaaghuis en het was mij 21goed daar te zijn.5 Ik voelde een gevoel van 22verlegenheid en schaamte bij het zien van die 23groote eerbiedwaardige smart, want deze 24menschen zijn eerbiedwaardig.
34Zalig zijn die treuren,6 zalig zijn zij die 35'“droevig zijn, maar altijd blijde”,7 zalig 36zijn zij die eenvoudig zijn van hart,8 want 37God vertroost de eenvoudigen.9 Zalig zijn 38zij die de Liefde vinden op hunnen weg/ 39die door God innig aan elkaar zijn verbon- 40den, want hun werken alle dingen mede 41ten goede.─10 Ik sprak lang met Harry 42tot s’avonds toe, over allerlei, over het 43koninkrijk Gods en over zijn Bijbel en 44al pratende wandelden wij in het station 45op en neer en die oogenblikken tot het 46afscheid zullen wij wel niet vergeten.
47wij kennen elkaar zoo, zijn werk was mijn werk/ 48de menschen ginder die hij kent ken ik, zijn 49leven was mijn leven, en zoo diep was het 50mij gegeven te zien in de geschiedenis van 51'die familie, omdat ik meen dat ik hen liefheb/ 52minder omdat ik de bijzonderheden van die 53geschiedenis ken dan omdat ik den toon en de stemming 54van hun zijn en leven voel_
55Wij wandelden dus op en neer in dat station/ in 56die alledaagsche wereld maar met een gevoel
1v:3 57in ons dat niet alledaagsch was.
58Zij duren niet lang/ die oogenblikken/ en 59wij moesten spoedig afscheid nemen van elkaar_ 60Het was een mooi gezigt uit den trein over 61Londen dat daar lag in den donker, St Paul11 62en andere kerken in de verte. Ik spoorde tot 63Richmond12 en wandelde langs den Theems 64naar Isleworth, dat was eene mooie wan- 65deling, links de parken met hunne groote 66populieren, eiken en iepen/ rechts de rivier 67waarin de groote boomen spiegelden. Het 68was een mooien bijna plechtigen avond; om 69kwart over 10 was ik thuis.─
70Dank voor Uw laatsten brief. Gij hadt nog niet 71geschreven dat Mevrouw Vincent overleden 72was, wat heb ik Haar dikwijls s’avonds thuis 73gebragt.─13 Komt Gij nog wel eens bij Borchers 74aan huis? Wat zou ik graag mede naar de 75Hoeve zijn gewandeld! Dikwijls doe ik Bijbel- 76sche geschiedenis met de jongens en verl. Zondag 77deed ik bijbellezing met hen. S’morgens en 78s’avonds lezen wij allen den Bijbel en zingen 79en bidden en dat is goed.─ Ook te Ramsgate deden wij 80dat en als die 21 zonen van de Londensche 81markten en straten baden “Our Father, who art 82in Heaven/ give us this day our daily bread”14 heb
1r:4 84ik wel eens gedacht aan den roep der jonge raven 85dien de Heer hoort,15 en ’t was mij goed met hen mede 86te bidden en waarschijnlijk lager dan zij het hoofd 87te buigen bij de woorden Do not lead us into temptation 88but deliver us from evil.16
89Ik ben nog vol van gisteren; ’t moet goed zijn den 90broeder te zijn van dien man dien ik gisteren zoo 91'bedroefd zag, ik bedoel het moet “zalig zijn te treuren”17 92met mannelijke droefheid, wat had ik dien Vader 93graag getroost, maar ik stond verlegen dáárvoor, tot 94den zoon kon ik spreken. Er was iets geheiligds in 95dat huis gisteren.
96Hebt gij ooit gelezen “A life for a life”/ 96ain ’t Hollandsch meen ik “uit het leven voor het 96bleven”/ 96door de schrijfster 97van John Halifax,18 dat zoudt Gij zeer mooi vinden_ 98Hoe gaat het met Uw Engelsch.─
99Het was een genot om weer eens eene verre wandeling 100te doen, hier op school wordt maar zeer weinig gewan- 101deld. Als ik denk aan mijn leven van strijd te Parijs verl. 102jaar en nu hier waar ik soms een heelen dag de deur 103niet uit kan, ten minste niet verder dan den tuin, 104dan denk ik wel eens/ wanneer zal ik weer terug- 105gaan in die wereld? Ga ik er in terug dan zal het 106echter waarschijnlijk wel weer ander werk zijn dan verl. 107jaar.─ Maar ik geloof dat ik liever Bijbelsche geschie- 108denis met de jongens doe dan wandelen, men 109gevoelt zich min of meer veilig als men het eerste 110doet.─
110*En nu/ groeten bij Roos en mocht soms iemand 111anders naar mij vragen. Hoe maken het de families 112v.d. Berg/19 en v. Stockum op het Buitenhof,20 hoort Gij ooit 113iets van hen.─ Een handdruk in gedachten en het 114beste U toegewenscht door
117En hierbij een brief voor Mauve_ Gij 118moogt dien lezen, ik geloof het goed is om zijne 119bekenden van vroeger niet te vergeten/ daarom schrijf ik 120maar weer eens aan den een en ander, ook te Parijs, aan Soek en anderen.
27 »Als Gij iemand kunt overhalen om 28Scenes from Clerical Life door Elliott en 29Felix Holt te lezen dan doet Gij een 30goed werk. Het eerste is zoo prachtig 31schoon.─ 21 Recommandeer het eerste eens 32aan Caroline en bij Mauve en als 33’t kan ook aan de Hr Tersteeg_
25 »Zoudt Gij per ommegaande kunnen opgeven of een Nederlandsch pond boter 80ct kost en is het 26een ander pond ─ welk gedeelte van een kilo is dat dan?22
83 »Groet ook de Heer Tersteeg voor mij en Mevrouw en Betsy_
121 »Ik schrijf U tusschen de schooluren in en nog al in haast zoo als Gij ziet.─23
-The sequence of the marginal postscripts is uncertain.
3 Gladwell geweest < Gladwell
35 blijde”, < blijde,
51 meen < meene
91 treuren” < treuren
27-33Written in the open space after l. 2, beneath the date on p. 1 (Isleworth [...] eerbiedwaardig.)
25-26Written crosswisein the left marginon p. 1 (Isleworth [...] eerbiedwaardig.)
83Written crosswisein the left marginon p. 3 (In [...] heb)
121Written crosswisein the left marginon p. 4 (Ik [...] anderen.)