2Regt prettig vond ik het dat ge weer hier waart1 & wij weer eens praten konden over 3een en ander. Nog steeds blijf ik het jammer vinden dat wij nog niet veel meer 4kunnen zamen zijn. Niet dat ik aan praten op zich zelf veel waarde hecht maar 5mijn bedoeling is dat ik wel wenschte we elkaar nog veel beter en intiemer 6kenden dan nu ’t geval is. Dat dacht ik vooral nog in ’t terugrijden van 7Rozendael toen ik U naar ’t station gebragt had, ook naar aanleiding van 8sommige dingen waarover we in t’laatste oogenblik het hadden in ’t station_2 9Maar mogelijk, waarschijnlijk, weet ge zelfs niet eens meer wat dat geweest is. 10Het verheugt mij dat in uw brief van heden ge hoop geeft dat ’t niet zoo enorm 11lang duren zal voor ge weer eens terug komt.─
12Natuurlijk ben ik weer heel & al beter/ ben evenwel den dag na uw vertrek 13in bed gebleven & heb eens gesproken met Dr van Genk,3 een flink praktisch man, 14niet omdat ik deze onbeteekenende malaise de moeite waard rekende 15maar veeleer omdat in ’t algemeen/ wel of niet wel/ ik graag eens van 16tijd tot tijd een dokter spreek om te weten dat alles in orde is_4 Als men 17zoo eens nu & dan een gezond en waar woord over gezondheid hoort 18krijgt men dunkt me daaromtrent langzamerhand veel helderder 19begrippen en als men zoo ongeveer weet waar men zich voor moet 20wachten/ waar men zich aan moet houden dan gaat men niet mee 21met allerlei wind van meening/ met allerlei nonsens die 22men zoo dikwijls over gezondheid & ongezondheid hoort.
23Ik ben verder druk in de Exercices au fusain te teekenen op ’t Papier 24Ingres dat ge hebt meegebragt. ’t Kost mij moeite genoeg om aan dat 25werk te blijven. ’t is veel meer animeerend om iets buiten te teekenen 26dan zoo’n blad uit de Bargues maar toch/ ik heb mij zelven de 27taak opgelegd ze nog eens & dan ook voor ’t laatst, door te maken_ 28’t Zou niet wel zijn als ik verviel bij het teekenen naar de natuur in 29te veel details & groote dingen over ’t hoofd zag. En dat vond ik 30veel te veel in mijn laatste teekeningen. En ’t is daarom dat ik 31nog weer op nieuw die methode van Bargue (die werkt met 32groote lijnen & massas en eenvoudige fijngevoelde contours) 33wil bestudeeren. En laat ik momenteel het teekenen 34buiten rusten/ dan/ wanneer ik er op zal terugkomen na korten 35tijd/ zal ik beter oog krijgen op de dingen dan vroeger.
36Ik weet niet of gij ooit engelsche boeken leest. Zoo ja dan 37kan ik U zeer recommandeeren “Shirley” door Currer 38Bell/ schrijfster ook van een ander boek/ “Jane Eyre”.5 Dat is 39zoo mooi als de schilderijen van Millais of Boughton 40of Herkomer. Ik vond het te Prinsenhage6 en las het 41in drie dagen uit hoewel ’t een vrij volumineus boek is.
42Ik wenschte wel dat alle menschen hadden wat ik zoo langzamerhand 43begin te krijgen/ het vermogen om een boek zonder moeite in korten tijd te lezen 44en er een sterken indruk van te behouden. Het is met het boeken 45lezen als met het schilderijen zien/ men moet zonder twijfelen/ 46zonder aarzelen/ zeker van zijn zaak mooi vinden wat mooi 47is.
48Ik ben bezig om zoo langzamerhand al mijn boeken weer 49in orde te brengen/ ik heb te veel gelezen om niet systematisch 50voort te werken om althans eenigermate te trachten op de hoogte te komen van 51de moderne litteratuur.
52Het kan mij soms zoo erg spijten dat ik nog niet veel meer weet van geschiedenis 53bijvoorbeeld. vooral ook van moderne geschiedenis_ Enfin met spijt hebben 54en bij de pakken neerzitten daar zou men niet verder mee komen/ 55maar vooruitscharrelen is wat men moet zoeken te doen.
56Het deed mij regt veel pleizier je in je gesprekken onlangs 57enkele malen op waarlijk goede philosophie te betrappen/ 58wie weet wat een nadenkend wezen je met der tijd nog 59wordt.
60Als “illusions perdues” van de Balzac je te lang is (2 deelen)7 61begin dan eens met le père Goriot/ 1 deel slechts/8 hebt ge 62eenmaal Balzac gegeten dan zult ge dat boven enorm veel 63'andere dingen prefereeren. 63aOnthoud den bijnaam van de Balzac/ 63b“Vétérinaire des maladies incurables”_9
64Tegen dat ik de Bargues af heb zal het herfst worden/ 65dat is wel een heerlijken tijd om te teekenen/ ik wilde 66wel dat dan Rappard nog eens weer hier kwam_10 67Ik hoop ook te slagen met een goed model te vinden/ 68b.v. Piet Kaufman den arbeider maar ik 69denk dat het beter zal zijn hem niet hier aan huis 70maar hetzij op de werfa bij hem t’huis ’t zij op t’veld 71te laten poseeren met een schop of ploeg of iets anders_11 72Maar wat een toer is het om de lui aan ’t verstand 73te brengen wat poseeren is.─ Boeren en burgers zijn 74desperaat verstokt op ’t punt waar ze niet af willen/ 75dat n.l. men niet anders moet willen poseeren 76dan in zijn Zondags pak met onmogelijke plooien 77waar noch knie noch elleboog noch omoplatesb noch 78eenig ander ligchaamsdeel zijn karakteristiek deukje 79of verhevenheid in heeft gemerkt. Waarlijk dat is een 80van de petites misères de la vie d’un dessinateur.12
81Nu, adieu, schrijf eens als ge kunt en ontvang 82in gedachten een handdruk, en geloof me