3Uw brief heb ik ontvangen & was er blij mede 4van wege dat ik er reeds naar had uitgezien/ vooral 5'om reden van Pa’s ongesteldheid.1 Gelukkig dat 6het aanvankelijk beter gaat.
7Het blijft nog al voorspoedig gaan met mijn werk hoewel 8het nog onvolkomen is en nog veel beter moet worden. 9Bij dien schilder2 vond ik op zijn atelier eene zeer goede 10afbeelding van een skelet. Daar die dingen betrekkelijk 11moeielijk goed te vinden zijn vroeg ik hem of hij mij 12het wilde afstaan voor een dag of wat om het na te 13teekenen. Aanvankelijk maakte hij bezwaar/ waarschijnlijk 14omdat hij meende ik het niet zou kunnen doen of er 15te lang werk aan zou hebben/ maar ik hield aan om 16het te hebben & hij liet het mij toe. Dat was verl. Zondag 17middag en zoodra ik ’thuis kwam begon ik er aan en 18Maandagavond stond het er op en tot zijn verwondering 19bragt ik het hem reeds Dinsdag morgen terug en 20hij vond mijn teekening goed en die is ook werkelijk 21zoo heel kwaad niet.3 Ik zal nog wel meer van 22dien man profiteeren als hij maar tijd disponibel 23heeft, in sommige punten en vooral in perspectief is hij goed 24ingelicht & kan ik althans nog veel van hem leeren.
25Nu moet ik U iets anders zeggen dat ik gedaan heb. Zooals ik 26U schreef heb ik omstreeks een maand geleden een broek & 27jas gekocht uit de tweede hand. Dit is mij zoo goed bevallen 28dat ik bij denzelfden nog een jas en nog een broek heb genomen_ 29Wel was ik min of meer met het eerstgekochte gestelda maar 30als men 2 stel heeft is het eigentlijk beter & verslijt het minder 31gaauw omdat men verwisselen kan. Ik zend U een staal 32van het goed hierbij. En ik had ook noodig mijn ondergoed 33aan te vullen met 3 onderbroeken en heb daarvoor gegeven fr 2.75 per 34stuk en bovendien kocht ik voor 4 francs een paar schoenen. 35Het was werkelijk niet overbodig dat ik dit een & ander nam.
1v:2 36Dit een & ander heeft een merkbare bres gemaakt 37in het voor deze maand gezondene en ik zal er 38min of meer voor moeten krom liggen, vooral omdat 39ik den schilder 5 francs vooruitgaf voor de 40lessen.
41Maak U niet ongerust over deze uitgave evenwel 42en verdenk mij niet van roekeloosheid want eigentlijk 43is veeleer het tegendeel mijn fout/ en kon ik nog 44meer uitgeven zou ik ligt nog spoediger opschieten en 45vorderen.
46Kunt U mij deze maand nog iets zenden4 47zonder dat het U zelf in benaauwdheid brengt dan 48zou ik U dat echter wel willen vragen.
49Maar kunt U het niet dan is er geen onmiddelijke 50haast mede want ik sprak er een woord over met 51den huisbaas5 dat ik mogelijk wat zou moeten 52schipperen deze maand en hij vindt het goed dat ik hem 53betaal wanneer het mij gelegen komt omdat hij mij 54nu lang genoeg kent om niet meer bepaald te 55vorderen dat ik vooruit betaal, ten minste geen volle 56maand vooruit.─
57Met dat bewuste pak heb ik nog een ander doel 58dan alleen het zelf zoo lang mogelijk te dragen, 59wanneer het n.l. wat oud geworden zal zijn/ zal 60het mij nog op een andere wijze dienst doen. 61U moet namelijk weten dat ik langzamerhand 62eene kleine collectie werkmans kleeren hebben moet 63om er modellen mede te kunnen kleeden/ voor 64mijn teekeningen namelijk.
65Bijvoorbeeld een Brabantsche blaauwe kiel, het 66graauw linnen pak dat de mijnwerkers dragen en 67hun leeren hoed/ verder een strooien hoed en klompen/ 68een visscherscostuum van bruin pilo6 met een zuidwester. 69En zeer bepaaldelijk ook die kleeding van dat soort 70zwart of bruin fluweel die zeer schilderachtig en 71karakteristiek is ─ verder een rood baai buis7 of borstrok.
1v:3 72En evenzeer een paar vrouwencostumes/ b.v. 73dat van de Kempen8 & de buurt van Antwerpen met 74de Brabantsche muts en b.v. dat van Blankenberg9 of 75Schevening of Katwijk_
76Het is echter geenszins mijn plan om dit alles mij 77op eens aan te schaffen maar wel zeer zeker 78langzamerhand, stuk voor stuk, bij gelegenheid, dit 79een & ander bij een te brengen. 79aEn daar men die kleeren uit de 79btweede hand krijgen kan is het 79cgansch niet onbereikbaar.
80En dit alles zal eerst goed op streek kunnen komen 81als ik ergens voor vast een soort atelier heb.─
82Dit is de eenige ware manier om er te komen, 83te teekenen naar model met de noodige costumes_ 84Alleen als ik het teekenen zoo grondig en ernstig 85opvat/ steeds zoekende de werkelijkheid weer 86te geven/ dan zal ik er komen en dan is er 87ondanks de onvermijdelijke uitgaven nog een 88bestaan in te vinden. Want een goed teekenaar 89kan tegenwoordig wel degelijk werk vinden en 90naar dergelijke personen is veel vraag en 91er zijn betrekkingen te krijgen die zeer goed 92betaald worden. 92aDe zaak is dus zoo knap mogelijk te trachten te 92bworden.
92Te Parijs is er menig teekenaar 93die 10 of 15 francs daags verdient, en te Londen & nog 94elders evenzeer en zelfs nog meer/ maar 95dit bereikt men niet op eens en zoover ben ik 96nog geenszins, maar het kan werkelijk zoo 97worden als ik wat zegen heb en op nieuw in 98relatie kom met personen als de Hr Tersteeg of 99Theo en nog meer bepaaldelijk ook met 100goede schilders & teekenaars. Maar er moet enorm 101gewerkt & gestudeerd worden, dat is de conditie.
102Het zal U niet verwonderen als ik U zeg dat 103ik buitengewoon sterk verlang te weten wat Theo’s 104propositie mogelijk wezen mogt of om welligt 105iets te vernemen van den Hr Tersteeg.
106Want op de een of andere manier moet ik 107toch zoo ongeveer in de Maand Maart weten
1r:4 108waaraan ik mij te houden heb & hoe en waar ik 109'gedurende de lente- & zomermaanden zal kunnen 110werken.
111En mogt ik gaandeweg aan het verdienen kunnen 112raken/ zou mij gansch niet onaangenaam zijn, 113hoewel de hoofdzaak is dat ik maar vorder & 114sterker wordt in mijn teekenen/ dan komt er later 115nog veel teregt, hetzij het langer hetzij het korter dure.
116Modellen kosten duur, althans betrekkelijk duur 117en kon ik die betalen & ze dikwijls hebben 118dan zou ik veel beter kunnen werken.─ Maar dan 118awordt ook een atelier onontbeerlijk. 119En dit weten zulken als de Hr Tersteeg & Theo & anderen 120zeer goed_ Enfin ik moet afwachten tot zij schrijven 121over een of ander en intusschen doen wat ik kan.
122Maakte nog een teekening van mijnwerkers in de 123sneeuw die al wat beter is dan die van verleden 124winter/10 er is meer karakter & effekt in.
125En ben ook weer aan het verzamelen van houtgravures 126op de manier van die plakboeken zooals Theo & Willemien 127er in der tijd ook hadden. Want als ik dat wat 128compleet heb dan kan ik er nog nut van hebben 129want het kon zeer wel er nog op uitloopen dat 130ik met der tijd inderdaad voor houtgravure ga werken.11
131U moet wel weten dat de bewuste kleeren die ik 132kocht van goed model zijn & mij beter staan dan 133iets anders dat ik mij herinneren kan, ik zeg U dit 134'omdat U zoudt kunnen meenen het iets opzigtigs 135of ongewoons was. Vooral op de ateliers draagt 136men deze stof12 dikwijls.
137En nu eindig ik na groete aan allen en na 138U gelukgewenscht te hebben met Anna’s 139verjaardag13 & geloof mij